Film: One Life

19-08-2024

Mooi eerbetoon aan Sir Nicholas Winton, de Britse Schindler. Een noozakelijke film met een actueel thema.

One life is gebaseerd op een waargebeurd verhaal, geschreven door de echte dochter van Sir Nicholas Winton, Barbara Winton. Het is een gevoelige weergave van een humanitaire held die zichzelf nooit zo heeft gezien. De titel verwijst naar de Joodse Talmoed: als je ook maar één leven redt, is het alsof je de hele wereld redt.

De titel verwijst naar de Joodse Talmoed: als je ook maar één leven redt, is het alsof je de hele wereld redt

‘Begin niet aan wat je niet kunt afmaken’. In One life hoort Nicky Winton (de jongere versie gespeeld door Johnny Flynn en een oudere versie gespeeld door Anthony Hopkins) dit advies voordat hij aan zijn meest altruïstische missie begint: het redden van zoveel mogelijk Joodse kinderen vooraleer de nazi’s Praag (Tsjecho-Slowakije) net voor de Tweede Wereldoorlog innemen. Een onmogelijke taak die Winton, met de steun van zijn moeder Babette (Helena Bonham Carter) en enkele vrienden, wil èn zal voltooien. Zijn beslissing resulteerde erin dat 669 kinderen werden opgevangen door pleeggezinnen en beschermd door het Britse volk voordat de oorlog uitbrak.

De Britse tv-regisseur James Hawes (The Bill, Merlin), voor wie het zijn eerste langspeelfilm is, wil met zijn verhaal niet koste wat kost ontroeren. Het is slechts de collectieve omhelzing en een koor van dank aan het hoofdpersonage van het verhaal die, met zijn vastberadenheid en moed in 1938, de redding van 669 joodse kinderen op zijn conto heeft. Hij herdenkt deze rechtvaardige man van de wereld, zonder nutteloze, overbodige lofbetuigingen. De film volgt het waargebeurde verhaal (tussen 1938 en 1987) van deze jongeman, scène na scène, als een documentaire reconstructie van een indringende gebeurtenis. Het ligt voor de hand dat dit verhaal kan worden vergeleken met het bekende verhaal dat Spielberg in Schindler’s List (1994) naar het grote scherm bracht. Toch is One Life een ander soort verhaal: dat van een gewone man die een ongelooflijke prestatie heeft geleverd. Er wordt niet geoordeeld, noch verheerlijkt, maar alleen de feiten spreken voor zich, wat maakt dat de kijker zelf zal oordelen.

Het portret dat de acteur geeft is dat van een bejaarde Nicolas Winton, gekweld omdat hij niet in staat is geweest om alle vluchtelingenkinderen in Praag te redden

Samen met de ingetogen regie van Hawes is het de vertolking van een grote Anthony Hopkins (86) die de film een ontroerende lading geeft. Het portret dat de acteur geeft is dat van een bejaarde Nicolas Winton, gekweld omdat hij niet in staat is geweest om alle vluchtelingenkinderen in Praag te redden. Tevens kan hij zich niet losrukken van zijn album, waarin hij al het materiaal over de operatie ‘Kindertransport’ heeft verzameld. Meesterlijk slaagt hij erin om Winton’s reactie in de televisiestudio op een erg realistische en emotionele manier weer te geven.

One life is een noodzakelijke film met een erg actueel thema. Zelf herkent de regisseur zich in de huidige genadeloze internationale politiek die de weerspiegeling is van de aanvankelijk vijandige houding van de Britse regering van 1938. Hij wist met de vinger naar de pers en de rechtse politici en geeft duidelijk aan wat hij denkt. "We komen van over de hele wereld. Het is uiterst belangrijk om anders te denken, om onze systemen te veranderen, zullen er altijd muren worden overschreden en gebroken."

Op YouTube kan de authentieke BBC-film worden bekeken, klik hier.

Lees meer over

Film: Human Forever

Film: Maria Montessori

Film: Sur L'Adamant

Boek: Als van lucht

door Linda Crivits

29-07-2024

Pakkende getuigenis van een moeder aan haar zwaar gehandicapte dochter.

‘Je bent Daria. Je bent D’aria, van lucht. De apostrof verandert je in iets ongrijpbaar lichts. Je naam bestemt je tot een niet-aards wezen, omdat je nooit kennis hebt gemaakt met de zwaartekracht die je naar de aarde roept. (…) Van andere aard is de zwaarte in jouw geval: ‘zorgwekkende of gevaarvolle toestand’. Een toestand die steevast de jou bestempelende papieren begeleidt: ‘zware handicap’, ‘ernstige slechtziendheid’, ‘ernstige aantasting’, ‘aandeel zware handicaps aanzienlijk’ …

Samen met haar partner leven ze volgens de behoeften van hun dochter

Met deze pakkende woorden vangt de roman Als van lucht van de Italiaanse Ada D’Adamo aan. Vóór haar diagnose van kanker, vóór Daria's geboorte, was er één grote passie in Ada's leven: ballet. Het is het verhaal van haar dochter Daria die lijdt aan holoprosencefalie, een aandoening die vóór de geboorte diagnosticeerbaar is, maar die de artsen om de een of andere reden niet opgemerkt hebben. Samen met haar partner leven ze volgens de behoeften van hun dochter.

In Als van lucht vertelt ze over haar zware strijd tegen kanker: haar langdurige behandelingen, radiotherapie en later chemotherapie. Maar telkens is er één gedachte die haar bezighoudt: wat zal er van Daria worden als ik er niet meer zal zijn? Stel dat haar vader en ik er beiden niet meer zijn? Welke toekomst is er dan nog voor haar?

Maar als ze die dag had kunnen kiezen, dan had ze voor abortus op medische indicatie gekozen

Haar persoonlijk verhaal is er een zonder franjes. Ze deinst er niet voor terug haar pijnlijke observatie publiekelijk te uiten. Dat deed ze in een brief die ze aan journalist Corrado Augias stuurde en in februari 2008 werd geplaatst in La Repubblica. Daarin schrijft ze o.a. dat abortus altijd een pijnlijke keuze is, maar dat het een keuze is die moet gewaarborgd worden. Dat het leven haar diep heeft getroffen, dat ze dol is op haar fantastische onvolmaakte dochter. Maar als ze die dag had kunnen kiezen, dan had ze voor abortus op medische indicatie gekozen. Tegen die artsen die zonder toestemming van de moeder een foetus willen reanimeren, zegt ze dat ze de intensive care moeten verlaten om met eigen ogen te zien wat er van die kinderen geworden is, tot welk eeuwigheden ze die moeders hebben veroordeeld.

Haar brief wekte bij veel lezers solidariteit op, maar bij anderen ook verontwaardiging. Dat ondanks de mooie woorden van de politiek en de samenleving, mensen met een handicap en hun families in feite aan zichzelf worden overgelaten.

Deze getuigenis van een moeder gericht aan haar zestienjarige zwaar gehandicapte dochter bevat massa’s liefde die de mateloze pijn, machteloosheid en verdriet overtreft.

Ada d’Adamo (°1967) overleed in 2023 aan de gevolgen van borstkanker, kort nadat Als van lucht verscheen waarmee ze postuum de Premio Strega 2023 won.

Lees meer over

Boek: Zij die achterblijven

Film: Nata per te

Film: C’è Ancora Domani

Sint-Pieterskerktoren, Puurs is weer op zijn paasbest

door Jan Stel

25-07-2024

We hadden op vrijdag 18 februari 2022 de bloempotten op het balkon weer eens goed opgeborgen. Het mooie beeld van kunstenares Ada Stel was weer in de hoek gezet, zodat de wind er geen vat op kon krijgen. Eunice, volgens het KMI één van de krachtigste stormen in zo’n 20 jaar, kwam eraan. Het aantal zware stormen neemt door onze klimaatverandering toe. Ik lag er niet wakker van.

De kerkhaan verliet zijn meer dan 60 meter uitkijkpost en zeilde naar de bosjes aan de voet van de kerk

De volgende dag stonden zowel de kerkhaan als het kruisbeeld niet meer op de trotse toren van onze mooie parochiekerk. Na jaren van stilstand was de haan naar beneden gevlogen. Dat zou je niet verwachten van een kerkhaan die immers geoefend is in stilstaan, in met de wind meedraaien en in het trotseren van weer en wind. Eunice werd hem teveel. Wellicht was hij het eenzame en celibataire leven even beu. Hij verliet zijn meer dan 60 meter uitkijkpost en zeilde, zoals het een kerkhaan betaamt, naar de bosjes aan de voet van de kerk. Wellicht had hij de kolder in de kop en besloot, gebruikmakend van de situatie, eindelijk eens op zoek te gaan naar een hennetje.

Het is me nooit duidelijk geworden of haanlief het 100 kilo zware kruisbeeld met een glanzende vergulde bol ook heeft meegenomen in zijn avontuur, of dat dit gewoon het werk van de zwaartekracht was. Hoe dan ook, dat 3 meter hoge kruisbeeld hing op 19 februari alleen nog vast aan de bliksemafleider. Een onveilige situatie, volgens de experts. Een gespecialiseerd bedrijf verwijderde het kruisbeeld, met twee enorme kraanwagens, uit zijn benarde positie.

Ruim een jaar later begon de restauratie van de toren. De met leien bedekte torenspits en de keurig gemetste Brabantse kalkzandstenen, kregen een opknapbeurt. Ik heb de capriolen van de werkmannen met enige verbazing gevolgd. Hoogtevrees hadden ze in elk geval niet. Wel waren ze gek op Studio Brussel. Ik niet. Veertig jaar luchtvervuiling werden met hogedrukspuiten van de muren verwijderd. De zwarte drab watervalde naar beneden. En daar leven wij dus in.

Veertig jaar luchtvervuiling werden met hogedrukspuiten van de muren verwijderd. De zwarte drab watervalde naar beneden. En daar leven wij dus in

Het verhaal van de Brabantse natuursteen

Steen Kerk Puurs — *Gobertanger kalkzandsteen in de voet van de toren met halve kleppen van schelpjes en een vage gelaagdheid, die geaccentueerd worden door een roestbruine kleur. ©auteur.*

Wanneer je de, in het zonlicht nu, weer mooi wit glanzende kerktoren beter bekijkt, zie je dat er verschillende soorten stenen zijn gebruikt. Het gaat dan vooral om een mengeling van

grijswitte Gobertanger kalkzandsteen en Belegemse steen, die donkerder is en een geel tot grijsgroene kleur heeft. De Gobertange steen werd vanaf de 16de eeuw in kleine steengroeves bij Brussel gewonnen. Na de ontginning van de natuursteen, werden deze groeves vaak opgevuld, zodat de boeren de grond weer konden gebruiken.

De stenen voor onze kerk werden vermoedelijk aangevoerd via de Willebroekse Vaart. Dat kanaal is in het midden van die eeuw in gebruik genomen. Het verbindt Brussel met Willebroek en mondt bij Klein-Willebroek, met een sluis, uit op de Rupel. Het is de oudste waterweg in de westerse wereld, waarop schepen niveauverschillen kunnen overbruggen. Aan innovaties is er geen gebrek in België. Toch vraag ik me af wat het nut is van de Waalse scheepslift van Strépy-Thieu.

Gobertanger kalkzandsteen in de voet van de toren met halve kleppen van schelpjes en een vage gelaagdheid, die geaccentueerd worden door een roestbruine kleur. © Auteur.

Deze gesteenten zijn in langvervolgen tijden gevormd in een voorloper van de Noordzee. Dit gebeurde 56-41,2 miljoen jaar geleden in het Eoceen. Dat was een tijd waarin de aarde langzaam maar zeker afkoelde. Er vond een geleidelijke overgang plaats van een warme ‘hot house’ tijd, met palmen en krokodillen op de Noordpool, naar de ‘ijskeldertijd’ met ijskappen in de poolgebieden. Sinds 1950 hebben we onze eigen klimaatverandering door onze gigantische vervuiling.

Wanneer je de, in het zonlicht nu, weer mooi wit glanzende kerktoren beter bekijkt, zie je dat er verschillende soorten stenen zijn gebruikt

De Eocene Noordzee was een regelmatig uitdijende warme zee, waarbij delen van ons land werden overstroomd of juist net boven het water uitkwamen. Door de verwering op het land, werd er in die zee slib en zand afgezet, zoals het Brussels Zand dat jarenlang in allerlei groeves werd gewonnen. Nu zijn het vaak prachtige Vlaams-Brabantse natuurgebieden, waar je in alle rust kunt genieten van vogels en zeldzame dieren en planten.

De witte kalkzandstenen ontstonden in de zuidelijke rand van de Eocene Noordzee. Grofweg komen de Ieperse-, Brusselse- en Ledesteen aan het oppervlak langs de lijn Brugge-Gent-Leuven. De kalksteenbanken zijn ongeveer 20 centimeter dik. Bij Brussel worden ze Diegemse steen genoemd. Meer oostelijke heten ze Gobertange steen.

Gewilde natuursteen

De witte kalkzandstenen van de kerktoren van de Puurse parochiekerk Sint-Pieter zijn in hun oude glorie hersteld. Veertig jaar vervuiling is verdwenen. In onze regio is het weer een pareltje tussen de witte gevels van de vele kathedralen, kerken, landhuizen en andere gebouwen. De Diegemse en Gobertange kalkzandsteen hoort ook bij het bouwkundig patrimonium van Puurs. Andere bekende gebrouwen die hiermee zijn gebouwd zijn de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen, het stadhuis en de Kathedraal van Sint-Michiel en Sint-Goedele in Brussel, het stadhuis van Leuven en de prachtige Sint-Leonarduskerk in Zoutleeuw.

Het dorpje Diegem is ondertussen het slachtoffer geworden van de Brusselse expansie en de aanleg van Zaventem. Het meer naar het oosten gelegen gehucht Gobertange bij Malen, is hieraan ontsnapt. Voor restauratiewerkzaamheden is er nog één bedrijf actief dat deze bijzondere kalkzandsteen wint. Onze kerktoren heeft daarvan geprofiteerd.

Tekst: Jan Stel (Prof. em. Ocean Space and Human Activity, University Maastricht, the Netherlands)

Lees meer over

Het miezert

Sporen uit het verleden

Regen is tijdelijk geleend oceaanwater

Klare taal

door Jan Steenwinckel

24-07-2024

Onlangs bestelden wij een aantal zaken op het internet.

Het wereld wijde web gaf een oplossing voor een probleem dat in eerste instantie niet opgelost kon worden. De Belgische aannemers waren ofwel niet geïnteresseerd in ons, of hadden geen tijd. Hoe dan ook, we kwamen terecht bij een Nederlandse firma. Die staken dadelijk van wal, en binnen de paar dagen was een verkoper bij ons geweest om de zaken op te meten. Daar konden de Belgische collega's nog eens een puntje aan zuigen.

We waren dus behoorlijk tevreden met onze keuze, tot bleek dat de levering toch wat op zich zou laten wachten. Het was overal druk blijkbaar.

De Belgische aannemers waren ofwel niet geïnteresseerd in ons, of hadden geen tijd

Maar dan kregen we de aankondiging: de firma zou de spullen, op maat gemaakt, komen leveren.
Geen PostNL of andere distributeur. Neen, deze firma leverde de zaken met eigen wagens. We moesten enkel ruimte voorzien voor het uitladen.

En inderdaad. De wagen kwam, de chauffeur was speciaal voor ons van Noord-Holland gekomen.
Niets was blijkbaar teveel voor de Belgische klant.

We waren al aan het uitpakken, en sorteren, toen de bel opnieuw ging. De Nederlandse chauffeur stond voor de deur: hij had een vraagje. Zijn wagen deed het niet, en hij had, in opdracht van zijn baas, een hersteldienst opgebeld. Die had laten weten dat ze er binnen het uur zouden zijn. De chauffeur had dat niet zo goed begrepen, en wilde weten wat hij onder “binnen het uur” moest begrijpen. We spreken op papier dezelfde taal, maar blijkbaar zijn uitdrukkingen voor interpretatie vatbaar.

Maar behulpzaam als we zijn, gingen we mee een kijkje nemen naar zijn bestelwagen. Wellicht een lege batterij. Ik zette mijn wagen voor de bestelwagen en probeerde het met startkabels. Maar dat hielp niet. De bestelwagen wilde niet starten.

We spreken op papier dezelfde taal, maar blijkbaar zijn uitdrukkingen voor interpretatie vatbaar

Nu zijn er in mijn straat niet zo veel bemoeials, maar er was al snel toch een oploopje. Veel buren met al evenveel suggesties en goede raad. Tot plots één van hen tegen de Nederlander het volgende zei: “We zullen hem in gang steken. Zet gij u in uw camionette, en zet hem in tweede vitesse. Goed ambrayeren, en wij zullen steken. Eens de camionette goe aan het bollen is, laat ge uw ambrayage komen, en hij zal wel in gang schieten.”

Ik zag de paniek in de ogen van de Nederlander. Welke taal spreekt die man, en waar heeft die het over, zag ik hem denken.

Omdat het niet snel genoeg ging, kroop een andere buur achter het stuur. Na een paar vruchteloze pogingen dropen de buren af. Wacht gij op de depannage, zei mijn overbuur. Opnieuw 2 grote vragende ogen bij de Nederlander.

Uiteindelijk werd hij gered door de takeldienst, maar ik bedacht bij mezelf dat er nog een grote kloof gaapt tussen ons Belgenland en Nederland. Iedereen zegt dat we dezelfde taal spreken, maar ik ben er zeker van dat een Waal de opdracht perfect zou begrepen hebben.

We hebben blijkbaar meer gemeen met de Walen dan je op het eerste zicht zou denken. Wat het taalgebruik met betrekking tot auto's en fietsen betreft toch zeker. En die Nederlander? Wellicht zal hij gedacht hebben: rare jongens die Belgen ...

Lees meer over

Rechts

Sportzomer

Vogels

Voor wie dit leest

door André Vansteenbrugge

19-07-2024

Goed, ik zal het maar toegeven: ik ben een veellezer. En jij, lezer, wellicht ook, want anders was je niet met dit stukje bezig. Lezen is immers meer dan reizen, nietwaar? Natuurlijk wordt een mens niet wijzer door het lezen. Alleen is het zo dat lezen de wijsheid die in de mens zit naar boven haalt. Voor sommigen is lezen dan ook tijdverlies. Er kan maar naar boven komen wat erin zit.

Wekenlang ging het lezen slecht tot … ik het dagboek van Etty Hillesum toevallig in handen kreeg

Nu had ik enige tijd al een soort leesmoeheid. Ik kon me niet concentreren als ik las en zodra ik de bladzijde omdraaide, was ik kwijt wat ik al gelezen had. Je herkent dat wellicht. Lezen vraagt aandacht. Wekenlang ging het lezen slecht tot … ik het dagboek van Etty Hillesum toevallig in handen kreeg. Die jonge, joodse vrouw schrijft over de laatste 2 jaar van haar leven tijdens de Tweede Wereldoorlog. Over haar liefde, haar zoeken naar wat geluk, haar begrijpen van de mensen en de wereld. Tijdens die 2 jaar ziet zij de jodenvervolging stap voor stap toenemen en toch, ondanks alle miserie, blijft zij geloven in het leven. Voor mij daarin de verbazingwekkende ontdekking dat al in die jaren, 1941 - 1943, geweten was dat er kampen bestonden. Kampen waar de joden naartoe werden gevoerd. Dat dat schrikwekkende nieuws niet heeft volstaan om daar vroeger een einde aan te maken, is toch onvoorstelbaar?

Hebben wij dan niets geleerd uit het verleden?

Of toch niet? Weten wij vandaag, wij, de wereld, ook niet dat er in Gaza een gruwelijke uitmoording gebeurt? Blijft diezelfde wereld daar niet heel passief op toezien en kan de moordmachine niet ongestoord en ongestraft verder gaan? Hebben wij dan niets geleerd uit het verleden? Een mens zou er moedeloos van worden. Maar wie dan de moeite en de tijd neemt om ‘Het verstoorde leven’ van Etty Hillesum te gaan lezen, krijgt misschien weer hoop. Alleen een kern van positief geloof kan opwegen tegen de negativiteit van deze tijd. Haast je dus naar de bibliotheek en haal dat boek.

P.S. De titel is een verwijzing naar een prachtig gedicht van Leo Vroman.

Lees meer over

De kijkdoos

De vertegenwoordigers

De goede keuze

Film: Sur L'Adamant

door Linda Crivits

23-07-2024

Weerstand bieden aan de achteruitgang en ontmenselijking van de psychiatrie

‘In een wereld waarin men geacht wordt aan de norm te voldoen en afwijkend gedrag onderdrukt wordt zijn nog plekken waar de poëtische kant van mens en taal mag bestaan. Hoelang nog?

Met dit citaat eindigt Sur L’Adamant, een intrigerende en verbluffende documentaire van Nicolas Philibert. De Franse regisseur is bekend van de zeer succesvolle documentaire Etre et avoir (2002), over een klein schooltje op het Franse platteland waar een leraar lesgeeft aan dertien leerlingen, in leeftijd variërend van vier tot twaalf jaar.

In Sur l’Adamant neemt de cineast de kijker mee naar de Adamant, een dagcentrum dat patiënten opvangt die aan allerlei psychiatrische stoornissen lijden

In Sur l’Adamant neemt de cineast de kijker mee naar een drijvend gebouw aan de Seine in hartje Parijs, de Adamant, een uniek dagcentrum dat patiënten opvangt die aan allerlei psychiatrische stoornissen lijden. ‘Alleen dankzij zware medicatie flip ik niet en kan ik met je praten. Anders zou ik denken dat ik Jezus ben’, zegt een van hen tegen Philibert. Een andere vertelt dat hij en zijn broer lijken op Theo en Vincent Van Gogh en dat Wim Wenders zijn persoonlijkheid afnam en deze als personage in diens film Paris Texas heeft gestopt.

Philibert weet op een indrukwekkende wijze de complexiteit en gelaagdheid van de menselijke psyche te vangen

Philibert laat de kijker kennis maken met psychiatrische patiënten en het behandelend team dat zo goed mogelijk weerstand biedt aan de achteruitgang en ontmenselijking van de psychiatrie. Vaste bezoekers aan de boot, medewerkers, komen samen voor allerlei activiteiten zoals koken, praten over voetbal, kunst maken, musiceren. Philibert observeert niet enkel maar weet op een indrukwekkende, genuanceerde en respectvolle wijze de complexiteit en gelaagdheid van de menselijke psyche te vangen. Tevens slaagt hij erin om de kwetsbaarheid en de veerkracht van de menselijke geest op een ontroerende manier vast te leggen.

Sur l’Adamant stemt tot nadenken over het belang van verbinding, empathie en begrip in onze maatschappij. Op de Adamant worden volwassenen uit vier Parijse arrondissementen opgevangen. Het hoort bij de afdeling psychiatrie van het ziekenhuis Saint-Maurice. Het is ontworpen in overleg met het team en de patiënten en is geopend in juli 2010.

Ik heb geprobeerd om het zo discriminerende beeld dat wij vaak hebben van gekke mensen om te draaien

De documentaire won op het Internationale Filmfestival van Berlijn de Gouden Beer, de belangrijkste prijs. Het is zeldzaam dat de Gouden Beer wordt toegekend aan een documentaire. De regisseur liet tijdens de uitreiking weten diep geraakt te zijn door beslissing van de jury. ‘Ik heb geprobeerd om het zo discriminerende beeld dat wij vaak hebben van gekke mensen om te draaien’, zei Philibert nadat hij de prijs in ontvangst had genomen. ‘Ook als we ons niet met hen kunnen identificeren wil ik dat we in staat zijn om op zijn minst te erkennen wat ons verbindt.’

Lees meer over

Film: Nata per te

Film: C’è Ancora Domani

Film: Human Forever

Film: Nata per te

door Linda Crivits

16-07-2024

Gay zijn en een vurige kinderwens hebben in Italië

‘Maar als de mens naar Mars is gegaan, misschien zal er op een dag ook hier iets veranderen’. En zo geschiedde. In 2018 stemde de kinderrechtbank in Napels in met het verzoek van Luca Trapanese (°1977) om Alba Stellamia met het syndroom van Down, te adopteren en haar zijn naam te geven: Alba Trapanese.

De film Nata per te is gebaseerd op het gelijknamige boek dat Luca Trapanese schreef met Luca Mercadente. Het is gebaseerd op zijn eigen ervaringen.

Luca staat er dan alleen voor om een adoptieprocedure op te starten, bijgestaan door een koppige, gescheiden advocate en moeder van een tweeling

De 30-jarige homoseksuele Luca (Pierluigi Gigante) werkt in een instelling voor mensen met een beperking èn heeft een vurige kinderwens. Hij is bereid elke voorwaarde te accepteren, of het nu gaat om een kind of het soort pleegzorg. Zijn partner is dat niet. Hun relatie van elf jaar loopt op de klippen. Luca staat er dan alleen voor om een adoptieprocedure op te starten, bijgestaan door een koppige, gescheiden advocate (Teresa Saponangelo, bekend van È stata lamano di dio van Sorrentino) en moeder van een tweeling. Hij stuit echter op de Italiaanse wet die alleenstaanden verbiedt een kind te adopteren. In het katholieke Italië is ook het huwelijk enkel weggelegd voor heterokoppels. Tot slot is er de jeugdrechter (Barbora Bobulova), aanvankelijk verbijsterd door de persoonlijkheid van Luca, die volgens de wet onconventioneel is, maar vervolgens overtuigd is om ja te zeggen tegen adoptie voor het welzijn van Alba. Na een hevig proces mag Luca de pasgeborene Alba adopteren. Door haar beperking werd ze door meer dan twintig andere families afgewezen.

In het katholieke Italië is ook het huwelijk enkel weggelegd voor heterokoppels

Regisseur Fabio Mollo (Dog Years, Il padre d’Italia), werd eveneens als adoptievader geweigerd vanwege zijn geaardheid. Het resultaat is een persoonlijke, hartverwarmende film (gesitueerd in het historisch centrum van Napels en het eiland Ischia) over de betekenis van liefde en het belang van hoop zelfs in de moeilijkste tijden. Het gaat hierbij niet enkel om de strijd van Luca en Alba maar ook om die van duizenden andere aspirant-ouders en in de steek gelaten kinderen. De flashbacks die het hoofdpersonage terugbrengen naar zijn pijnlijke adolescentie en de boodschap dat je nooit de moed mag verliezen om je droom waar te maken zijn duidelijke boodschappen. Grote verdiensten hebben de scènes opgenomen in de leefgemeenschap van mensen met een beperking.

In Italië komen enkel koppels in aanmerking om kinderen met een beperking of gedragsproblemen te adopteren

Trapanese werd de eerste alleenstaande adoptievader in Italië. Sindsdien is hij de enige gebleven. In Italië komen enkel koppels in aanmerking om kinderen met een beperking of gedragsproblemen te adopteren. Meestal gaat het ook om kinderen die door andere gezinnen zijn afgewezen. In een interview verklaarde Trapanese dat hij op basis van zijn ervaring wist dat hij alle problemen zou aankunnen.

Vandaag is in Italië opnieuw het traditionele gezin van man en vrouw de wettelijke norm.

Lees meer over

Film: C’è Ancora Domani

Film: Human Forever

Film: Maria Montessori

Rechts

door Jan Steenwinckel

10-07-2024

Is er leven op Pluto?
Het Goede Doel vroeg zich al in 1982 af waar ze heen konden.
Blijkbaar vonden Nederlanders toen dat België er nog mee door kon.

Nu kunnen wij niet meer naar Nederland. Straks ook niet meer naar Frankrijk of Duitsland. Ook Italië kan niet meer. De lijst met aanvaardbare landen wordt stilaan kort. Wat is er aan de hand?

Wat drijft mensen ertoe om hun vertrouwen in handen te leggen van partijen en personen die van vreemdelingenhaat leven?

Ik wil niet naar een land waar mensenrechten onder druk staan, en waar de horden met bruine hemden de plak zwaaien. Niet dat je dat ziet, maar in mijn geest zijn ze er wel.

Wat drijft mensen ertoe om hun vertrouwen in handen te leggen van partijen en personen die van vreemdelingenhaat leven? Waarom stemmen mensen toch zo massaal tegen hun eigenbelangen in?

Ik had gedacht dat de grootste uitdaging die ons te wachten staat, het terugdringen van de opwarming, onderwerp van de verkiezingsstrijd zou worden. Niemand kan nog ontkennen dat het klimaat, en de verandering hiervan, één van de belangrijkste uitdagingen voor onze nabije toekomst wordt. Maar hiervan is niets te merken in de kiescampagnes: niet in België, niet in het buitenland. Er wordt gewoon over gezwegen.

Veel belangrijker is blijkbaar de onoverkomelijke migratiegolf die ons overspoelt. De rechtse partijen zijn erin geslaagd om iedereen te doen geloven dat het terugdringen van de asielzoeker de grootste uitdaging van de huidige tijd wordt. En iedereen gaat daarin mee. Om toch maar geen stemmen te verliezen willen traditionele partijen ook de migratie aan banden leggen.

Het enige effect van deze politiek is dat rechts sterker wordt.

En het economisch beleid van rechts is ronduit slecht voor de gewone man. Belastingverlagingen komen vooral de sterkste schouders goed uit. Vermindering in zorg en uitkeringen maken de ongelijkheid alleen maar groter. Zelfs de centrum rechtse (meer aanvaardbare) partijen hebben van de vernietiging van de middenveldorganisaties hun streefdoel gemaakt.

Zwijgen is niet toestemmen, maar blijkbaar zijn veel mensen bang geworden om te spreken

Daarnaast komt er een vorm van fascisme opzetten waar ik van gruw. Nog geen tien jaar terug zou de gemeenschap op straat zijn gekomen voor uitlatingen die nu gewoon worden gevonden. Ik ben bang geworden voor de macht die bepaalde groepen zich toe-eigenen. De bezetting en het protest van een opvangcentrum is een symbool. Niet de actie op zich (die trouwens schandalig is) maar vooral het uitblijven van een publieke verontwaardiging baart mij veel zorgen.

Ja, ook België is geen uitzondering meer. Zwijgen is niet toestemmen, maar blijkbaar zijn veel mensen bang geworden om te spreken.

Pluto is te ver, maar ik hoop dat er een plek dichterbij is, waar ik heen kan gaan. Ik twijfel niet langer over België, ik weet zeker dat het ook hier niet langer zal lukken om een verdraagzame gemeenschap te vormen, waar iedereen zich kan ontplooien, en waar niemand achtergelaten wordt.

Lees meer over

Vogels

Sportzomer

Gidsland

Vogels

door Jan Steenwinckel

08-07-2024

Al geruime tijd laten wij onze etensresten in de tuin achter. Wat oud brood, een overschotje groenten en aardappelen, je kent het wel. Vroeger kieperden we dat allemaal in de vuilbak, nu laten we het aan de beestjes.

En ik moet zeggen: het werkt. Langer dan een paar uur liggen de restjes er nooit. De meeste worden opgegeten door eksters, maar ook een merel of een meesje wagen zich aan het banket. Ja, nu ik er over nadenk, moet ik vaststellen dat we heel wat vogels aantrekken met onze gewoonten.

Ik vind het leuk, die beweging in de tuin

Ik vind het leuk, die beweging in de tuin, de voorzichtigheid waarmee naar ons wordt gekeken, om toch maar niet gevangen te worden. Ik kan er uren van genieten. Niet dat ik van plan ben vogels te vangen, helemaal niet, maar ik denk dat de beestjes het in de winter toch niet gemakkelijk hebben, en dat ze een klein duwtje in de rug kunnen gebruiken. En anders komt het toch maar in de vuilbak terecht.

Laatst liet ik een afgekloven karkas van een kip achter. Dat zal wel blijven liggen dacht ik, maar dan had ik zonder de eksters gerekend. Ze vochten ervoor, en binnen het uur was alles weg. Botten en al, alles was verdwenen. Van opruiming gesproken. Dit moet ik vaker doen, dacht ik, en was al van plan om in de toekomst wat extra te koken, om zeker iets in de tuin te kunnen leggen.

Ik was dus nogal in mijn nopjes over de symbiose tussen mens en vogel, tot ik ging kijken hoe het met onze fruit gesteld was. Onze kersen, onze besjes, onze appels en mirabellen. Tja, toen was ik minder gelukkig over de samenwerking met onze gevederde vrienden. Ik had namelijk een vogelschrik geplaatst naast onze fruitbomen, en die leek nogal op mij. Een T-shirt, met een klakje, een korte broek, van ver leek het of er een echt mannetje stond. De vogels waren er niet van onder de indruk, of in ieder geval, ze waren er niet bang van. Al het fruit was weg. Ik kan mijn fruit kopen in de winkel dit jaar.

Ik was dus nogal in mijn nopjes over de symbiose tussen mens en vogel, tot ik ging kijken hoe het met onze fruit gesteld was

Als wraak besloot ik geen etensresten meer te zetten in de tuin. Als ze mijn fruit opeten, moeten ze maar zelf hun eten zoeken. Die reactie dus.

Maar mijn hart smolt toen ik onlangs een ekster op ons terras zag wandelen, en op ons raam kwam tikken. Hij leek te vragen waar we met zijn eten bleven. Het bordje in de tuin was al een paar dagen leeg gebleven, en alle fruit was op. Ik heb honger, leek het beestje te zeggen. Tegen zoveel menselijk gedrag ben ik niet opgewassen, en ik heb dadelijk een bordje met etensresten buitengezet.

Ik zal volgend jaar dan maar een betere vogelschrik maken, en netten spannen over mijn fruit. Ook dat is menselijk gedrag. De vogels moeten nog zoveel leren over ons ... In hun ogen moet ons gedrag nogal onvoorspelbaar zijn. De restjes mogen ze eten, maar van mijn fruit blijven ze best af.

Lees meer over

Sportzomer

Gidsland

Eurosong

Het miezert

door Jan Stel

27-06-2024

Het is vandaag 21 juni, de langste dag. De Zweden gaan op die dag helemaal uit hun bol en vieren feest tot diep in de volgende ochtend. Dat is het midzomerfeest of ‘midsommar’, de belangrijkste feestdag na Kerstmis. In het Hoge Noorden gaat de zon die dag niet onder, maar beweegt zich langs de verre horizon met een magisch kleurenspel. Op het prachtige en gewoonlijk rustige Oostzee-eiland Gotland met zijn mooie klifkusten waarin fossiele riffen te zien zijn, komen de toeristen aan. Zij wekken het eiland uit zijn winterslaap. Ze blijven tot de middeleeuwse feesten in augustus, bij het schilderachtige stadje Visby. Dan zie je woeste Vikingen, die ‘s ochtends zowaar nog aan de koffie zitten.

Het vorige jaar was een El Niño jaar, waardoor 2023 het warmste jaar ooit werd

21 juni, het begin van de zomer! Ik sta verwachtingsvol op, want gisteren kleurde de opkomede zon de Puurse horizon nog even prachtig rood. Vandaag niet. Het grauw van gisteren is blijven hangen in deze korte nacht. Buiten miezert het troosteloos. De vuilniszakken geven met hun zwarte kleur voor gemengd afval en de lichtblauwe kleur voor plastiek, de randen van het plein aan. Mijn overbuurman is voetbalfan. Op zijn balkon hangt de Belgische vlag aan zes kleurrijke wasknijpers over de glazen balustrade te wachten op een glansrijke overwinning van de Rode Duivels.

Elders is het warm

2023 was, met stip, het warmste jaar ooit. Dat komt door onze klimaatopwarming en een natuurverschijnsel in en boven de Stille Oceaan. Het kent drie verschillende fasen: een warme El Niño fase, een neutrale fase en een koude La Niña fase. Het vorige jaar was een El Niño jaar, waardoor 2023 het warmste jaar ooit werd. Toen mochten we even ‘genieten’ van wat het is om in een bijna 1,5oC opgewarmde wereld te leven. Gelukkig duurt het nog een paar jaar voor dat we ook met zijn allen hebben geregeld.

We missen het overzicht als we naar buiten kijken

Maar er gebeurt iets vreemds. Elke maand lezen we weer dat het de warmste maand ooit was. Zo was mei de warmste maand ooit, net als april, enz. Het zal me niet verbazen dat juni dat ook wordt. Toch klagen we, met de boeren en strandtenthouders voorop, over het troosteloze weer bij ons. Maar wij missen dan ook het totaal beeld. Dat krijgen we wanneer we naar de dagelijkse Klimaatverschuivingsindex of ‘Climate Shift Index’ kijken (zie onder).

Climate Shift Index van 21 juni 2024. Hitte golven op Groenland , in Afrika en de VS vallen op. Witte gebieden zijn plaatsen waar onvoldoende gegevens zijn om de afwijking van de normale temperatuur te meten. ©Climate Central.

Deze index laat zien hoe sterk de dagelijkse temperatuur op elke plek op aarde afwijkt door onze klimaatverandering. De index loopt van -5 (licht- tot donkergrijze kleuren) tot +5 (rode tot donkerrode kleur), die temperatuurafwijkingen aangeven als gevolg van onze klimaatopwarming. Negatieve afwijkingen, waarbij het kouder is dan normaal, komen steeds minder voor. Uit het overzicht van 21 juni blijkt dat het in veel gebieden op aarde veel warmer is dan normaal. Zo kun je in één keer zien wat de gevolgen zijn van onze manier van leven en onze uitstoot van broeikasgassen. De website waarop je al deze informatie kan vinden is: www.climatecentral.org.

Wat betekent zo’n plaatje?

Dat lezen we in de krantenkoppen of zien we op de TV en sociale media, waar ik niet zo gek op ben. Ik vind de sociale media vaak asociaal. Blijkbaar verliezen mensen al gauw hun remmingen en kramen allerlei onzin en wat erger is, onwaarheden en beledigingen uit.

Over de hittegolven boven Groenland hoor je niet zoveel. Maar ze hebben grote gevolgen voor de oceaan, die bijna 71 % van het aardoppervlakte beslaat en de motor van het klimaat is. Meer zoetwater in de Noord-Atlantische Oceaan kan de warme Golfstroom vertragen en veranderen. Daardoor verandert ook de atmosfeer en daarmee ons weer. En dat vernemen we elke dag. Bovendien stijgt de zeespiegel sneller en wordt de kans steeds groter dat Gent aan zee komt te liggen.

Bovendien stijgt de zeespiegel sneller en wordt de kans steeds groter dat Gent aan zee komt te liggen

De ongeziene hitte en bosbranden in Canada, en vooral in de VS, krijgen bij ons veel aandacht in de media. Bosbranden leveren immers altijd indrukwekkende beelden op van vluchtende mensen. Ze bedreigen zelfs het bekende Californische Dry Creek Valley wijngebied en de buitenwijken van de miljoenenstad Los Angeles. De rook van de honderden bosbranden in Mexico in de afgelopen maanden, zijn vanuit de ruimte te zien. De Pantanal, het grootste moerasgebied ter wereld in het hart van Zuid-Amerika, verbrandt, wat een ongekende natuurramp is, omdat een warmtekoepel het gebied teistert.

Het grootste deel van Afrika kleurt donkerrood op onze kaart. Dat is al een tijdje zo. Afrika wordt geplaagd door hittegolven die, volgens de in 2015 opgerichte World Weather Attribution, vooral het gevolg zijn van onze klimaatopwarming. Zonder onze uitstoot van broeikasgassen zou een groot deel van die hittegolven niet hebben plaats gevonden en zou de natuur en de mens niet zoveel schade hebben ondervonden.

Zo heeft Poetin zijn oorlog in Oekraïne, in de afgelopen twee jaar, gezorgd voor een extra grote uitstoot van 175 miljoen ton CO2

Toch gaan wij roekeloos door met het uitstoten van CO2 en het voeren van gruwelijke oorlogen die die uitstoot alleen maar vergoten. Zo heeft Poetin zijn oorlog in Oekraïne, in de afgelopen twee jaar, gezorgd voor een extra grote uitstoot van 175 miljoen ton CO2. Dat is bijna evenveel als die van België in 2021 en 2022. Oorlogen zijn een menselijk kwaad bij uitstek. Ze zijn helaas van alle tijden. Maar de huidige oorlogen zijn ook door hun uitstoot van broeikasgassen en ander vervuilende stoffen, een bedreiging voor de hele wereld. Ja, zelfs in België, waar de zon nog maar niet wil schijnen. Wat dat laatste betreft, zijn de voorspellingen voor de komende zomermaanden hoopgevend: warmer en minder regen.

Tekst: Jan Stel (Prof. em. Ocean Space and Human Activity, University Maastricht, the Netherlands)

Lees meer over

Regen is tijdelijk geleend oceaanwater

Sporen uit het verleden

Boer zoekt vrouw, Vrouwe Justitia

Abonneer op Plussers aan het woord