Uittreding

26-01-2024

Ik behoor niet meer tot de Katholieke Kerk.
Maandag kreeg ik een brief van het Bisdom van Brugge.
Daarin staat dat mijn vraag om uit te treden genoteerd is. 

De laatste stap in een administratieve procedure. 
Ik zette die procedure in gang, net zoals zovelen, na het zien van de serie 'Godvergeten' op tv. 
Ik weet het, veel maakt het allemaal niet uit, maar ik vond dat ik een signaal moest geven. 
Zowel voor de kerk, als voor mijn eigen gemoedsrust.

Ik zette die procedure in gang, net zoals zovelen, na het zien van de serie 'Godvergeten' op tv

Ik wilde iets doen om aan de wereld duidelijk te maken dat ik met de gang van zaken niet akkoord kan gaan. Ik zeg wel 'kan', want blijkbaar worden nog steeds misdrijven met de mantel der liefde bedekt. 

Het was ook onder die mantel der liefde dat mijn ouders besloten ons te laten dopen. Of eerder, toen was het geen dingetje. Iedereen werd gedoopt. Je kon mijn ouders moeilijk katholiek noemen: ik zag mijn ouders nooit ter kerke gaan, en mijn moeder had een uitgesproken beeld van de kerk en haar bedieners. Toen al. Wellicht hebben de ervaringen uit haar jeugd meegespeeld. Maar de kerk was oppermachtig toen. Er werd niet over gediscussieerd. 

Mijn ouders vroegen wel of we onze doopbeloften wilden vernieuwen. Weet waaraan je begint,    zo zei mijn moeder ooit. Wij hebben jullie laten dopen zodat je later zelf kan kiezen wat je wilt. 

Wij hebben thuis allemaal onze doopbeloften vernieuwd. Niet voor het geloof, maar voor de cadeaus. Je plechtige communie doen ging immers gepaard met nogal wat cadeaus, en een groot feest. Niemand van ons wilde dat op het spel zetten. 

Dat we het niet echt meenden met dat geloof, kon je merken aan de manier waarop we dat geloof nadien beleden: nooit meer ter kerke gaan, nooit meer biechten, nooit meer een geloofsbelijdenis. Ja, eigenlijk waren we toen al uitgetreden: alleen, de kerk wist het niet. 

Toen het biechten begon, vertelde ik van mijn afvalligheid

Trouwen deed ik wel voor de kerk: ook dat kon gemakkelijk. Ik had immers mijn doopbeloften hernieuwd. Mijn schoonouders waren diep christelijk, dus een niet kerkelijk huwelijk was onbespreekbaar. Een trouw die niet voor de kerk is gebeurd, telt niet. Je kent het wel. 

Maar ik moest te biechten gaan voor de trouw, en bewijzen dat ik de evangeliën kende. 
Elk afzonderlijk gingen mijn toekomstige echtgenote en ik bij de onderpastoor van haar dorp. 
Ik heb een goed geheugen en kende de verhaaltjes uit de bijbel wel, dat was geen probleem. Maar toen het biechten begon, vertelde ik van mijn afvalligheid. De onderpastoor was tamelijk werelds, en wist dat de ommekeer ingezet was, en dat het dwingen van mensen onherroepelijk de ondergang van de kerk zou bespoedigen. We hielden een gesprek over de wereld in de plaats. Ik kon trots aan mijn toekomstige schoonmoeder vertellen dat ik geslaagd was voor de ondertrouw. 

Op de trouw zelf keek ik naar mijn ouders bij het mummelen van de geloofsbelijdenis. Ze leken echt mee te doen. Zoals alle aanwezigen verzonken in het boekje waar de woorden gedrukt stonden. 

Na afloop vertelde ik mijn moeder dat ik de geloofsbelijdenis niet uitgesproken had. Zelfs mijn lippen niet had bewogen. Mijn moeder keek me aan met glinsters in haar ogen: ik ook niet hoor! Mij zul je nooit horen zeggen dat ik in de engelen en de heiligen en god en konsoorten geloof. 

De kerk heeft dus jarenlang gedacht dat ik mijn geloof heb beleden tijdens onze trouw. 
Nu heb ik een papiertje waarop staat dat ik niet meer tot die kerk behoor. Maar blijkbaar staat mijn naam voor altijd in de palm van god. Ik weet niet naar waar ik moet schrijven om dat te laten doorhalen. Maar omdat hij niet bestaat, doet dat er niet echt toe. 

Opkoper

24-01-2024

Samen een appartement leegmaken. 
Het heeft iets van een corvee. Lastige arbeid. 
Niet zozeer omdat de arbeid fysiek zwaar is, maar omdat alles, werkelijk alles, veel herinneringen draagt. Herinneringen aan een vorig leven, een gezelligheid en zondagse drukte. 

Samen het appartement van mijn moeder leegmaken, het is echt een corvee. 

Mijn zussen zijn actief in het derde wereldcircuit. Veel nood aan allerlei spullen wist mijn zus te vertellen. Nou, dat viel even tegen. Dekens dat wel, en de overschotten voeding die mijn moeder bewaarde vonden dankbaar een nieuwe eigenaar, maar de rest was moeilijk te plaatsen. 

Ik wil de spulletjes van mijn moeder niet op één of andere rommelmarkt vinden, zei mijn zus kordaat. Maar toen bleek dat werkelijk niemand interesse had, moesten we wel wat verzinnen. 

Een opkoper werd gezocht, en de eerste paar, hadden geen interesse. Twee wilden eens komen kijken, en het bod dat ze uitbrachten was er een dat wij moesten betalen. We moesten betalen om onze herinneringen een mogelijk tweede leven te geven. 

Het leven kan worden samengevat in wat een mens achterlaat; en dat is niet zo veel

Een Breughel eetplaats met gesneden figuren? Weg ermee! 
Een slaapkamer in art deco minstens honderd jaar oud? Wie wil dat nog? 

Hartzeer kreeg ik toen ik de commentaren hoorde op de Google machine uit mijn jeugd: in de twintig-delige encyclopedie heb ik jarenlang gesnuisterd en opzoekingen gedaan. 
Misschien goed voor de freak ...

Gelukkig was al heel wat van eigenaar veranderd toen mijn ouders van het grote huis in Gent naar een appartement verhuisden. Ze bewaarden enkel het meest waardevolle, dachten ze. Wisten ze veel dat de kastjes van karton meer interesse zouden opwekken dan de oerdegelijke eiken meubelen. 

Samen het appartement van mijn moeder leegmaken, de opkoper heeft het gedaan. Wij hebben betaald voor zijn werk, maar toen ik voor de laatste keer in het lege appartement rondliep moest ik een traan verpinken: een heel mensenleven samengevat in een factuur van de opkoper. Hier en daar op een markt nog een boek waarin mijn mama met veel plezier las, of een glaasje waaruit mijn papa graag een whisky dronk. Het leven kan worden samengevat in wat een mens achterlaat; en dat is niet zo veel. Ik troost me met de gedachte dat we met niets op de wereld kwamen. Dat we met niets vertrekken is dus niet zo erg. 

Herinneringen zijn niet materieel, en misschien is dat maar goed ook, want de tastbare dingen zijn blijkbaar waardeloos. Daar denk ik wel eens over na, als ik weer eens een bestelwagen waardeloze prullen zie leveren. 

Verloren maandag

25-01-2024

Is een oude traditie die in de provincie Antwerpen enthousiast in stand wordt gehouden. Ik maakte er kennis mee toen ik, bijna twintig jaar geleden, bij mijn vrouw introk in haar piepklein, maar o zo gezellig appartement in Puurs. Het dorp waar ze bijna haar hele leven heeft gewoond. Het dorp waar de mensen tot buiten in de rij staan bij onze vriendelijke, ambachtelijke A&B kwaliteitsbakker, om worstenbroodjes of wit besuikerde appelbollen te kopen.

Hoe de verloren maandag traditie is ontstaan, blijft verborgen in de nevelen van de middeleeuwse geschiedenis. In onze streken komen we het begrip, in 1281, al tegen in de werken van de abt Gilles Li Muisit (1572-1352) van de voormalige Sint-Maartensabdij in Doornik.

De belangrijkste verklaringen voor de verloren maandag komen er allemaal op neer dat er die dag niet werd gewerkt

De belangrijkste verklaringen voor de verloren maandag komen er allemaal op neer dat er die dag niet werd gewerkt. Een verloren dag voor de baas. Dat was zo bij ambtenaren die dan hun eed aflegden, bij het voorlezen van gildeboeken, over de rechten en plichten van de ambachtslui of bij havenarbeiders die op kosten van de baas mochten drinken.

Allemaal kregen ze iets te eten aangeboden, wat uiteraard niet te veel mocht kosten. Dat is ons worstenbroodje. Na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde een slimme bakker en beenhouwer, de huidige versie. Dot broodje is geschikt voor de massa productie en consumptie. Dat is het geïndustrialiseerd worstenbroodje, die je bij onze ambachtelijke bakker uiteraard niet kunt kopen.

Verloren vervoer

Ik neem zoveel mogelijk het openbaar vervoer. Voor ouderen hanteert de Vlaamse overheid nog steeds een aantrekkelijk tarief om het toch al lage pensioen aan te vullen. Je kunt het in een dromerige bui vergelijken met de riante tarieven voor bedrijfswagens. Maar ja, eens op pensioen ben je min af meer afgedankt door onze overheid. Behalve bij de belastingdienst, waar Urbanus ook al zo bang voor was in zijn lied over de Belastingcontroleur.

In Puurs moet je over een klimbrevet beschikken om in de trein te komen. Dat lukt me nog steeds, maar het wordt wel moeilijker. In Antwerpen gaat dat allemaal veel vlotter. De trein is altijd een verrassing. Gaat hij wel of gaat hij niet? Bij De Lijn zijn ze ook gek geworden: we zijn ineens ruim 3200 haltes kwijt. 

Verloren voorwerpen

In mijn trein vond ik onlangs een paar mooie, zwarte, warme handschoenen. Dat kwam wel goed uit want het was koud. Ik heb ze laten liggen voor de eerlijke vinder. In de krant liet de NMBS onlangs weten dat er vorig jaar bijna 39.000 voorwerpen in de trein waren verloren of vergeten.

Bij De Lijn zijn ze ook gek geworden: we zijn ineens ruim 3200 haltes kwijt

Dat je wel eens je paraplu vergeet, kan ik nog begrijpen. Maar je fiets, laptop, viool of gitaar, dat gaat er bij mij niet in. Opvallend vond men dat het aantal slaapapneu toestellen toeneemt. Dat wijst erop dat we ouder en vergeetachtiger worden. Ruim 20 % van de bevolking is ouder dan 65 jaar en maakt steeds meer gebruik van het openbaar vervoer. 

Vlaanderen staat op kop als het om recycling gaat. Toch produceren we volgens OVAM in 2022 ruim 544 kilo afval per persoon. Vooral het vervelende zwerfafval en het idiote sluikstorten is een groot probleem. In 2021 ging het om ruim 46 miljoen kilo. Het opruimen ervan kost ook miljoenen. Het is hoogtijd dat de verpakkingsindustrie en vooral de overheid maatregelen neemt.

Nog erger is de vervuiling van de lucht, het land en de zee door de industrie, het vervoer, en in het algemeen onze manier van leven. Die hebben geleid tot onze klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit en een ongekende chemische vervuiling door gifstoffen en plastic van de zee. En dat komt allemaal als een boemerang bij ons terug. We gaan er gewoon (eerder) aan dood.

Verloren toekomst

‘Je bent jong en je wilt wat’ is een slogan, waarmee in mijn jeugd, de omroeporganisatie Veronica zich in 1975 profileerde. Hiermee probeerden ze de jonge mensen van 13 tot 34 jaar aan zich te binden. En dat is goed gelukt. Het begrip bestaat nog steeds. Het wijst op het enthousiasme en de dynamiek van de jeugd en hun verwachtingen voor de toekomst. Het is even geleden, maar ook wij – de senioren en grootouders van nu – hebben dat enthousiasme ondervonden.

Ik wil dat we de klimaatcrisis met zijn snelle zeespiegelstijging en de snel veranderende seizoenen, serieus nemen

Op dit moment lees ik het boekje van Jantijn Anema en Hannah Prins Je bent jong en je wilt wat toekomst. Ik schrijf er een recensie over. Het is, zoals ook op het titelblad staat ‘een redelijk radicaal verhaal’. Het kan zijn dat u ervan gruwt alleen, omdat ze zich inzetten voor Extinction Rebellion, die een Nederlandse snelweg in Den Haag regelmatig bezetten. Zij willen evenals zo veel andere jongeren een meer duurzame en dus andere wereld, waarin de jeugd ook een toekomst heeft.

Ik deel hun mening en ben van plan hen op zijn minst in de stemhokjes van dit jaar, te steunen. Ik wil dat mijn kleinkinderen een toekomst hebben en geen klimaatvluchteling in eigen land worden. Ik wil dat we de klimaatcrisis met zijn snelle zeespiegelstijging en de snel veranderende seizoenen, serieus nemen. Of moeten we wachten tot Puurs een eilandje is en Gent eindelijk aan zee ligt?

Foto: Door Druyts.t - Eigen werk, CC BY-SA 3.0, wikipedia

Ook niet tevreden?

25-01-2024

Wij zitten in Vlaanderen met een ernstig politiek probleem. Dat blijkt toch uit de Gemeentemonitor. Ondanks het feit dat de Vlaming zijn geluksgevoel blijft zien stijgen, is er toch een belangrijk onderdeel van de samenleving dat erop achteruitgaat. De tevredenheid over het gemeentebestuur! Een niet zomaar weg te wuiven vaststelling.

Voor die ontevredenheid zijn er natuurlijk enkele verantwoordelijken. De overgang van loketdiensten naar digitale diensten en het alsmaar meer werken op afspraak wordt niet zo positief onthaald. Maar ook, of vooral, het gebrek aan inspraak van de burgers is een zwak punt. Het volstaat niet nu en dan eens ‘participatie’ te roepen om de mensen het gevoel te geven dat ze gehoord, laat staan begrepen worden. Meer en meer vindt men dat de beslissingen worden genomen zonder dat er voldoende rekening wordt gehouden met wat de mensen willen. Buurten worden b.v. verstoord door bouwprojecten die het sociale weefsel uiteen scheuren en de bewoners voelen zich machteloos en genegeerd. 

Enerzijds zijn velen wel ontevreden, maar anderzijds zijn zij er niet toe bereid mee te werken om de dingen anders aan te pakken

Ondanks deze vaststellingen zijn er niet zoveel mensen die daar iets aan willen doen. Nu alle partijen overal op zoek gaan naar geschikte kandidaten om de lijsten voor de lokale verkiezingen te vullen, stuiten ze vaak op veel terughoudendheid en zelfs onwil bij potentiële kandidaten. Enerzijds zijn velen wel ontevreden, maar anderzijds zijn zij er niet toe bereid mee te werken om de dingen anders aan te pakken. Wellicht omdat sommigen hun geloof in de politiek kwijt zijn (‘het zijn allemaal dezelfden’), anderzijds omdat velen plankenvrees hebben en zich niet durven engageren. Wie op een lijst staat, heeft immers het risico niet verkozen te worden en dat schrikt blijkbaar velen af. Nochtans bestaat de enige oplossing om de lokale ontevredenheid weg te nemen erin dat mensen die het anders en beter willen, zelf tot actie overgaan. Misschien wordt iemand niet direct verkozen, maar hij of zij kan toch bijdragen aan een koersverandering. Nietsdoen, afwachten en dan klagen is echt geen oplossing. M.a.w. sta op en doe mee!

Gedachten

15-01-2024

Je bent blogschrijver en de jaarwisseling net gepasseerd. Je kan er dus niet omheen om iets te schrijven over jouw wensen voor het nieuwe jaar, of minstens even stil te staan bij het oude. 

Normaal doe ik niet mee aan deze dwang om mijn visie over alles wat goed of fout liep aan de wereld kond te maken. Maar ik heb echt het gevoel dat ik elk forum moet aangrijpen om mijn ongenoegen, neen, mijn angst te delen.

Ik heb angst dat een aantal waarschuwingen aan ons adres onderbelicht bleven: 

Als de stafchef van ons leger waarschuwt voor een grotere oorlog op ons continent, dan kan ik niet anders dan even slikken. Nog meer door het feit dat deze boodschap niet bleef hangen. Er wordt nergens over gesproken. (*)

Zijn het angsten van een ouder wordende man, of is er meer aan de hand? 

Als een deel van de republikeinen in de Verenigde Staten zelf waarschuwen voor een mogelijke tweede ambtstermijn van Trump, dan moet ik even slikken. Ook hier schenkt niemand aandacht aan.

Als specialisten waarschuwen dat de democratie zelf in gevaar is, dan moet ik opnieuw schrikken. Maar ook hier ligt niemand van wakker.

Zijn het angsten van een ouder wordende man, of is er meer aan de hand? 

Naast deze angsten deel ik een groot ongenoegen met een deel van de bevolking:

Ongenoegen over de gang van zaken in het midden Oosten. De onwil van de wereld om de realiteit te zien, en om redenen die er niet meer toe doen, het ene leed erger te beschouwen dan het andere. 

Waarom spreekt niemand klare taal? 

De massa dicteert de wet, de rechtsstaat komt onder druk, en een sterke man zal opstaan

Ongenoegen over de gang van zaken in onze economie. Het consumentisme blijft blijkbaar een na te streven doel, waarbij we consumeren alsof er geen einde aan de wereld kan komen. Onze ecologische voetafdruk is inmiddels zo groot geworden dat ze niet meer op de aarde past. Maar niemand denkt er nog maar aan het eigen gedrag aan te passen. 

Is mijn ongenoegen onterecht? 

Volgend jaar worden verkiezingen georganiseerd. Nu al worden besluiten getrokken. Partijen passen hun programma's aan, om de kiezers ter wille te zijn. De oude Grieken hadden gelijk: een democratie vervalt bijna automatisch in een ochlocratie. De massa dicteert de wet, de rechtsstaat komt onder druk, en een sterke man zal opstaan. Wij kiezen met z'n allen voor een sterke man die belooft alles beter te maken. De weg naar de tirannie ligt open.

Ik hoop dat ik het allemaal niet meer zal hoeven mee te maken. Dat is mijn wens voor het komende jaar. Mogen de krachten in onze democratie en de mensen die onze rechtstaat verdedigen sterk genoeg blijken om de ondergang tegen te houden. Ik hoop het echt. 

Niettemin aan allen een vreugdevol en vooral gezond 2024 gewenst.

(*) in populaire economische middens gaat een credo rond: als alles in de economie is mislukt, start dan een oorlog, en alle mislukkingen zijn weggeveegd ...

Raindrops keep falling …

08-01-2024

We zijn het met z’n allen nu wel helemaal beu, het liedje van de regen. Terwijl de hemelsluizen zich tijdens de zomermaanden moeilijk openden en het land wel leek uit te drogen, zitten we nu al weken, zeg maar maanden, onder voortdurende buien. Triestig weer, zeker, maar nog veel droeviger voor de honderden mensen die de waterellende rond en tot in hun huizen moe(s)ten meemaken. 

Natuurlijk rijzen her en der vragen over wat er had moeten gebeuren om die overstromingen te voorkomen. Heel vaak zijn het dan mensen die op andere momenten vinden dat de overheden zich met niet te veel moeten moeien, die nu het hardst roepen dat er ‘iets gedaan moet worden’

Altijd is er wel een jaar te vinden waarin het ook erg was

De hulpdiensten weten niet waar eerst aan te beginnen, de voorraad zandzakjes slinkt overal. Tegelijk hoor je bij velen nog altijd het liedje dat er helemaal geen klimaatprobleem is. Het heeft vroeger ook wel eens hard en lang geregend. Altijd is er wel een jaar te vinden waarin het ook erg was. Maar dat het met het klimaat verkeerd loopt, dat is een sprookje. Het is allemaal overdreven, vinden zij. 

Waarom dat ongeloof, waarom die verbetenheid om eraan te twijfelen dat er meer aan de hand is dan een natte winter? Wellicht omdat de meeste mensen nog niet bereid zijn afstand te doen van de consumptie en de verspilling die onze samenleving regeert. Als de mensen echt willen inzien dat het menselijke handelen mee oorzaak is van al die klimaatproblemen, dan moeten zij wel besluiten dat het tijd is om de maatschappij anders te gaan sturen. 

Hier en daar wat bomen planten, zal niet volstaan. We moeten nù beseffen dat het water ons aan de lippen staat. Alleen een andere manier van produceren en consumeren kan op lange termijn een oplossing bieden. Anders valt alles in het water.  

Alleen met velen

19-12-2023

“All the lonely people
Where do they all come from?”

Ongetwijfeld zullen velen bovenstaande regels onmiddellijk herkennen. Een stukje uit het refrein van Eleanor Rigby van The Beatles, een van hun liedjes waar ik nog eens met genoegen naar luister (ik ben een Stonesfan …). In deze jolige kerstdagen waarin de echte kerstliederen en -films ons als natte dweilen tegen de oren worden geslagen, zijn er gelukkig nog teksten en beelden die wat meer te zeggen hebben.

Het lijkt wel onbegrijpelijk dat in een wereld waarin zoveel communicatie zoveel eenzaamheid bestaat

Het is een bekend thema: eenzaamheid. Zeker bij oudere mensen. Maar ook in brede lagen van onze rijke en oververzadigde bevolking. Het lijkt wel onbegrijpelijk dat in een wereld waarin zoveel communicatie is en mensen zo (te?) vaak met anderen in contact komen, zoveel eenzaamheid bestaat. Want eenzaamheid ontstaat niet uit het alleen zijn. Het is een dure luxe in onze wereld eens echt alleen te kunnen zijn. Die zou ik voor geen geld van de wereld willen missen. De eenzaamheid van vandaag is het gevoel ongezien en onbegrepen te zijn tussen al die anderen. Daarom wellicht die geruststellende verdoving van de ‘fun’, de elk jaar terugkerende kerstfilms en songs. Allemaal om een gevoel van tijdeloosheid te scheppen. Alles is zoals het was en zoals het altijd zal blijven. En, het is gezellig! Pff.

Elkaar ook eens zeggen hoe blij je bent met dat samenzijn

Maar eigenlijk schuilt onder dat alles de angst om te leven. De massamaatschappij biedt zoveel verstrooiing dat we vergeten dat de tijd niét stilstaat, maar (aan ons) voorbijgaat. De opgeklopte schijnactiviteit, de glühwein en de kerstmarkten sussen de onrust. Maar de angst om echt mensen te ontmoeten – en dat doe je niet in massa’s – is te groot. Daarom af en toe in een rustige omgeving met maar enkele mensen samenzitten, is een beter medicijn. Elkaar ook eens zeggen hoe blij je bent met dat samenzijn. Dan kan elk zijn boekje eens opendoen en in zijn ziel laten kijken, wat een kerstgeschenk! Als die verbinding tot stand komt, dan wordt het goed. Dan kan je zonder problemen naar dat Beatleliedje luisteren. 

Stille Nacht

18-12-2023

De kerstdagen staan weer voor de deur. Onze plastieken kerstboom is weer even tevoorschijn gehaald uit de kelder en staat, met LED-lampjes als glimwormen, te glimmen in de koude woonkamer. We bezuinigen op de verwarming. In onze Sint-Pieterskerk is er een uitvoering van het plaatselijke koor. Daarna volgt op Kerstavond de Kerstnachtdienst met een drankje na afloop. Het dorp is feestelijk verlicht. De kerstperiode is een tijd van bezinning, van weemoed, van verlies en van hoop. 

Stille Nacht
Ik heb de Aarde in mijn kerstboom gehangen. U ook? We hebben er maar één! © Fotomontage Guide Meeus

Stille Nacht, Heilige Nacht

Wij zijn niet religieus. Overal heeft de ontkerkelijking toegeslagen. Toch lopen mij de rillingen over de rug bij die mooie kerstliedje uit 1818. Het werd door de Oostenrijker Franz Xaver Gruber in het Duits gecomponeerd. In 2011 werd het populaire en in vele talen vertaalde kerstliedje, door UNESCO uitgeroepen als cultureel erfgoed. Voor mij is het bij uitstek een lied van hoop in een letterlijk, maar nu ook weer figuurlijk, donkere tijd.

Bizar is het verhaal over Duitse en Britse, Franse en Belgische soldaten die een kleine eeuw later op kerstavond uit de loopgraven van het drassige Vlaamse land kropen om samen in het niemandsland kerstliederen te zingen. Heel even was het Alle Menschen werden Brüder, uit de negende symfonie van Beethoven. De gezongen tekst is het gedicht Ode an die Freude (Ode aan de vreugde) van Friedrich Schiller (1759-1805). Het schetst het beeld van een ideale wereld, waarin alle mensen als broeders samenleven. Het is sinds 1985 het officiële volkslied van de Europese Unie.

Even was men weer een mens, even zwegen de wapens

Wellicht zongen ze ook Stille Nacht/Silent Night/Douce Nuit. Even was de rauwe realiteit van de door groepsgedrag en ideologie gedreven krankzinnige oorlog vergeten. Even was men weer een mens. Even zwegen de wapens. Daarna begon de slachting weer…

Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat de oudste signalen van ’echte’ oorlogen uit het Sudan van ruim 8000 jaren geleden komen. Ook nu zijn daar oorlogen, evenals in Oekraïne, in het dichtbevolkte Gaza enz. Waarom leren we de boodschap van de Stille Nacht niet?

Stille lente

Silent Spring is de titel van het beroemde boek van de Amerikaanse biologe Rachel Carson, dat in 1962 werd gepubliceerd. De Nederlandse vertaling van het boek was even aansprekend: Dode Lente. Zij waarschuwde voor de nadelige milieueffecten van het snel toenemende gebruik van pesticiden. Ze beschuldigde de chemische industrie ervan de waarheid niet te vertellen. Haar boek was ook een aanklacht tegen de op winst beluste multinationals van nu. Ondertussen kennen we de verkooppraatjes van de kankerverwekkende tabaksindustrie en de fossiele brandstoffen industrie, die zowaar ONZE klimaatverandering heeft veroorzaakt.

In mijn vorige blog had ik het over Het Dubai Circus. Ik verwachtte er niet veel van met al die oliebaronnen aan het stuur. Hun wereld staat, evenals die van keizer Frans Jozef I aan het begin van de Eerste Wereldoorlog, zover af van onze werkelijkheid.

Rachel Carson had gelijk. Onze lente is veel stiller dan die van mijn ouders en grootouders. Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek uit 2021. De biodiversiteit is sterk afgenomen en zal dat blijven doen. De natuur verarmt door ons en met ons. De natuur verstilt, terwijl de menselijke activiteiten en het menselijke lawaai alleen maar toeneemt, oorverdovend wordt, zoals het gebulder van kanonnen.

Stille hoop voor onze kleinkinderen

Dat Inuits, honderden woorden voor sneeuw kennen is een fabeltje. Toch hebben ze zich heel goed aan het koude Noordpoolgebied aangepast, evenals de Yanomami indianen dat hebben gedaan aan het Amazone oerwoud. Bizar is dat wij met elke hamburger die we eten hun leefgebied vernietigen. Toch verdwijnen de hamburgertenten niet; het Noordpoolijs en de oerwouden wel.

Toch verdwijnen de hamburgertenten niet; het Noordpoolijs en de oerwouden wel

Rond deze tijd, 24 jaar geleden, zat ik op het Antarctisch Schiereiland op een rots te kijken naar een baai met ijsbergen en pinguïns, die als balletjes over het wateroppervlak schoten. De vele tinten van de blauwe kleuren van die ijsbergen zal ik nooit vergeten. Gefascineerd genoot ik van het geluid van deze ‘stille’ bevroren wereld, tot de intense kou door mijn poolkleding begon te dringen.

Hoe komt het toch dat wij in de afgelopen halve eeuw zo vervreemd zijn geraakt van de natuur waar we slechts een miniem, maar met onze technologie zeer gevaarlijk, onderdeel van zijn. Het verval van de natuur om ons heen gaat steeds sneller, de natuur wordt steeds stiller. Onze klimaatverandering heeft van 2023 weer een record jaar gemaakt en het volgend jaar zal dat zeker weer zo zijn.

Toch is er in deze donkere dagen voor de Kerst HOOP. In Dubai op de COP28 zijn er onverwachte kantelingen gekomen. Hierdoor is de kans op een goede en rechtvaardige toekomst voor onze kleinkinderen, voor de komende generaties mogelijk, als we willen. Dat willen zal zich moeten vertalen in het maken van keuzes bij de verkiezingen in het komende jaar.

Als uw oude, kers(t)verse blogger wens ik u fijne feestdagen en een voorspoedig 2024.

Door Jan Stel, ambassadeur Grootouders voor het Klimaat

Verborgen verlangen

18-12-2023

Ik heb een verborgen verlangen bij mijn echtgenote ontdekt. 
Een verlangen waarvan zijzelf wellicht niet op de hoogte was. 
Maar, voordat je verkeerde ideeën krijgt, wil ik graag wat meer uitleg geven. 
Het gaat namelijk over televisie en de manier van kijken. 

Wij kijken voornamelijk lineair. Wat een zender in al haar wijsheid denkt te moeten uitzenden op een bepaald moment, daar kijken wij naar. Wij houden ook niet van bingewatchen: het is leuk om een week lang niet te weten wat er zal gebeuren in een volgende aflevering van een feuilleton. Wij zijn zo opgegroeid; geduld en wachten maakt de beloning dubbel zo sterk, zeg maar. 

Ze is al lang grote fan van Ben, maar ik wist niet dat ze het programma geen dag kon missen

Zo heeft elke dag van de week een paar speciale programma's waar we steeds naar kijken: de zondagavond naar een feuilleton van Vlaamse bodem, de zondagmiddag naar de zevende dag, elke dag het journaal, maar ook, nu komt ie, elke dag blokken. Tenminste, dat is een programma voor mijn vrouw. Ze is al lang grote fan van Ben, maar ik wist niet dat ze het programma geen dag kon missen.  

Wij hebben al sinds lang de kabel doorgeknipt, en streamen niet. Terugkijken kan dus niet, maar een paar jaar terug kocht ik een chromecastje, en een paar maanden terug een nieuwere versie, met afstandsbediening. Nu kunnen we ook streamen. Omdat alles via Wifi gaat, en wij van onbeperkt internet genieten, is het streamen dus gratis. Omdat onze provider naast het reguliere aanbod ook een streamingsdienst aanbiedt, kan terugkijken nu dus wel. Nooit gedacht dat mijn echtgenote daar gebruik zou van maken: tot een paar jaar geleden betekende aflevering gemist ook echt 'aflevering gemist'. Nu wilde ze terugkijken.

Dat ging bijzonder vlot, en het gevolg is dat we ons 's avonds niet meer moeten haasten om Ben niet te missen. Maar dan komt mijn journaal op één in het gedrang. Dus eens je begint te streamen, dan blijf je bezig. Ik zie het allemaal met lede ogen aan, want het chromecastje kocht ik in de eerste instantie om tv te kunnen kijken op een oude tv op de slaapkamer, zonder kabels te moeten trekken. 

Die TV is minstens 15 jaar oud, en mag nu dus smart heten, want het verbonden met het wereld wijde web. En we maken er gretig gebruik van. Jammer dat er helemaal niets meer te zien valt op dat wereld wijde web. Dus hoe smart de TV ook is, mijn echtgenote gebruikt het enkel om Ben terug te kunnen zien. 

Van een verborgen verlangen gesproken!

Scheelt er iets?

13-12-2023

“Wij zijn een van de rijkste samenlevingen en een van de ongelukkigste”, las ik in de jaren ’70 in een interview met Erich Fromm, een voor mij toen onbekende psycholoog en filosoof. Later zou ik bijna al zijn boeken lezen. Het citaat en dat interview liggen nog altijd in mijn knipseldoos, waarin ik alles bewaar dat ik het bewaren waard vind. Ook vandaag nog ben ik ervan overtuigd dat Fromm gelijk had en nog altijd heeft.

Tijd voor veel therapie is er niet en antidepressiva lossen het ook niet op

Vandaag heeft mijn oudste dochter die huisarts is, mij verteld dat ze op een dag verscheidene mensen in de spreekkamer kreeg, die zich leeg en eenzaam voelen. Mensen die het leven en de toekomst zwart inzien. Die even op consultatie komen en op een of andere manier hopen dat die dokter dat binnen een korte tijd kan oplossen, dan wel verzachten. Ga daar als huisarts die in deze natte en koude dagen al meer dan de handen vol heeft met snotneuzen en ontstekingen van de luchtwegen, maar eens tegenaan staan. Daar gaat de tijd, en in de wachtkamer zitten er nog zeven te wachten. Tijd voor veel therapie is er niet en antidepressiva lossen het ook niet op.

Het enige dat een mens in deze duisternis kan verlichten, is de weg naar de Ander

Eén ding is duidelijk. Onze samenleving heeft in al die jaren weinig geleerd. Wat vooruitgang wordt genoemd, is grotendeels beperkt tot materiële winst. We hebben nu meer dingen die we niet nodig hebben, dan ooit tevoren. Enfin, velen onder ons. Dat er een groep mensen is die echt te weinig heeft, dat is een ander probleem. Maar het ongeluksgevoel van zovelen die wel hebben, daar wordt te weinig bij stilgestaan. Zou het dan toch kunnen dat wij de verkeerde weg zijn ingeslagen en nu nog meer verloren lopen dan vijftig jaar geleden? Wordt het geen tijd om het stuur om te gooien en werk te maken van onze gemeenschap, van echt samen-leven? Het enige dat een mens in deze duisternis kan verlichten, is de weg naar de Ander. Alleen als wij erin slagen de ander weer belang te geven en zelf belangrijk te zijn voor die ander, komen wij eruit. Met een beetje moeite kunnen wij de weg voor iedereen in alle betekenissen verlichten.

Abonneer op Plussers aan het woord