door André Vansteenbrugge

Ongeschermd

door André Vansteenbrugge
16-10-2025

Wat zou een mens doen zonder televisie? Wie echt bijna geen eigen hersenactiviteit meer kan opbrengen, kan uren kijken naar Herfst- of Winterbeelden. Is dat niet levendig genoeg, dan is er wel altijd een of ander sportevenement dat op de buis moet komen. Bij voorkeur wielrennen of voetbal, want dat zijn nu eenmaal sporten die de meesten een beetje begrijpen. Hoe dan ook er moet altijd ontspanning te vinden zijn. 

Je vraagt je hierbij natuurlijk af waar de gemiddelde oudere persoon van moet ontspannen. Kan een 60-plusser niet gewoon proberen van zijn tijd en leven te genieten zonder zich te laten versuffen voor een scherm waar voortdurend wel iéts op te zien is? Toegegeven, dat kan evengoed voor een computerscherm gebeuren. Ook dat is voldoende verslavend en kalmerend. Het grote voordeel is dat er dan geen ruzies ontstaan over welke beelden er bekeken moeten worden. Elk kan voor zichzelf kiezen. Kijken is voor velen de belangrijkste activiteit geworden. Ook als er niets te zien is. 

Als het plezier alleen bestaat in passief te zitten kijken naar om het even wat, dan is dat toch heel armoedig, niet?

Ik hoor de reacties al. ‘Ja maar, je wil de mensen hun plezier afnemen!’. Als het plezier alleen bestaat in passief te zitten kijken naar om het even wat, dan is dat toch heel armoedig, niet? Natuurlijk wil ik de televisie of de pc niet weg. Soms is daar best iets aardigs mee te doen. Maar is het niet echt tijd dat we onze tijd weer veroveren op die media? Met een beetje goede wil is er heel wat beters te vinden. Het vrijwilligerswerk kreunt onder een tekort aan handen. Zou het niet voor iedereen beter, gezonder en bevrijdend zijn als de ouderen zich daarin engageren? Natuurlijk diegenen die nog fit genoeg zijn om dat te doen. De energie én de ontspanning die daaruit te halen valt, kan geen enkel programma leveren. Daarom: kom buiten, kijk rond in de buurt, zet je schouders onder een sociaal doel. Het Rode Kruis, 11.11.11, Amnesty, Oxfam Wereldwinkel, Kom op tegen kanker, noem maar op. Ze wachten op jou. Doe mee! Misschien kan je jezelf dan nog eens ’s avonds op tv zien …

Lees meer over
Het geld is op! (het jouwe toch …)
Over de eerbied
Begin van de vakantie (?)

Het geld is op! (het jouwe toch …)

door André Vansteenbrugge
01-10-2025

Toegegeven. Je was eigenlijk toch niet meer van plan om die cursus Spaans verder te zetten? Telkens naar die school om met een aantal mensen enkele uren door te brengen en nadien wat na te praten. Ach, geld gespaard. Thuis gezellig naar nog eens een herhaling van een of andere soap kijken of de dagelijkse pijltjesworpen volgen, is ook leuk. In elk geval wordt zo’n les in het volwassenenonderwijs toch te duur voor een gemiddeld pensioen. 

We moeten eerlijk zijn. Het wordt altijd herhaald: het geld is op! We kunnen niet blijven uitgeven. De overheid heeft geen keuze, er moet bespaard worden. En waar kan men het geld het gemakkelijkst halen? Daar waar het zit natuurlijk. Dat is eigenlijk slecht uitgedrukt: daar waar we het weten zitten. Bij jou en ik, de gemiddelde burger. Want het échte geld, daar kan niemand aan, dat blijft buiten schot. Dat jacht ergens in het zuiden, die villa aan de rivièra, dat kunnen we die mensen toch niet afnemen. Dat hebben ze eerlijk verdiend met heel hard werken. 

Dat jacht ergens in het zuiden, die villa aan de rivièra, dat kunnen we die mensen toch niet afnemen? 

Als dat laatste waar was, dan zouden er hier wel veel rijke mensen rondlopen. Maar de meeste harde werkers moeten nu, na hun pensioen, nog hard sparen als ze iets extra’s willen. Een vreemde wereld toch? Wordt het niet echt meer dan tijd dat er werk van gemaakt wordt om al die slimme manieren om belastingen (= eerlijke bijdragen) te ontwijken, uit te schakelen? Zou het die heel rijken echt pijn doen als ze wat meer moeten delen? Nu, sommigen wel, die zullen rijk en ongelukkig de wereld verlaten. Maar anderen zouden wellicht wél wat meer willen afstaan. Als dat afgeroomd geld dan wel goed en efficiënt gebruikt wordt. Stof voor een latere blog!

Lees meer over
Over de eerbied
Begin van de vakantie (?)
Te licht bevonden

Over de eerbied

door André Vansteenbrugge
17-09-2025

Een goede tien jaar geleden kwam ik met mijn oudste dochter terug van een weekje in het warme zuiden, dat toen nog niet elk jaar in brand stond. Een heerlijk weekje weg van de dagelijkse arbeid. Weer naar huis. Want terugkeren is toch het mooiste aan zo’n vakantie, niet?

Onderweg zagen we twee beelden die nog altijd, als was het gisteren, in mijn hoofd zitten. Het eerste was een grote auto met aanhangwagen die in de haastige snelheid richting de zon op zijn kap was terechtgekomen. Als een reusachtige kever lag hij daar op de autoroute du soleil met nog draaiende wielen te wachten op hulp. Een indrukwekkend beeld van hoe zelfs de sterkste en snelste in één ogenblik omgetoverd kan worden tot een machteloos hoopje techniek. Een beetje zoals onze maatschappij momenteel ook op haar rug ligt door de dwaasheid die ver van hier in gang werd gestoken.

Als een reusachtige kever lag hij daar op de autoroute du soleil met nog draaiende wielen te wachten op hulp

Het andere beeld, zo mogelijk nog indrukwekkender, was dat van een rotsmassief waaruit een grote brok was weggebroken, weggezaagd. De overblijvende berg lag met zijn gewonde zijde recht voor ons. Waarschijnlijk was er in die rotsen een of andere stof te vinden die in geld kon worden omgezet. Maar het verwoeste landschap deed pijn aan de ogen. Hoe kan het dat de mens van deze tijd zo onverschillig omgaat met de schoonheid van de wereld zoals hij is? Hoe kan het dat wij alles bekijken vanuit het standpunt welk nut het voor de mens kan hebben? Een kortzichtig standpunt dat duidelijk maakt dat de hedendaagse mens in het hier-en-nu wil leven en zich geen zorgen maakt om de generatie(s) na ons. Maar moeten wij niet luisteren naar de dichters, zoals wijlen Georges Moustaki? In Il y avait un jardin zingt hij het volgende:

“Il y avait un jardin qu'on appelait la Terre
Il était assez grand pour des milliers d'enfants
Il était habité jadis par nos grands-pères
Qui le tenaient eux-mêmes de leurs grands-parents”

(Vertaling: er was ooit een tuin die men de Aarde noemde, hij was groot genoeg voor duizenden kinderen. Hij werd vroeger bewoond door onze grootvaders die hemzelf hadden geërfd van hun grootvaders)

Wordt het geen tijd dat we beseffen dat die Aarde niet van ons is, maar ook van allen die nà ons komen? 

Lees meer over
Begin van de vakantie (?)
Te licht bevonden
Vooruit? Heel zeker

Begin van de vakantie (?)

door André Vansteenbrugge
28-08-2025

Heel binnenkort openen de scholen weer. Natuurlijk, voor de directies en leerkrachten zijn ze al een tijdje geleden weer begonnen. Zo’n schooljaar vraagt een goede voorbereiding en die gebeurt voor er ook maar één les is gegeven. Zonder publiek, maar dat betekent niet dat onderwijsmensen twee maanden hebben zitten niksen. Als werken in het onderwijs zo gemakkelijk was met overdreven veel vakantie, dan zouden er toch meer kandidaat-lesgevers zijn, niet? Of zouden die leerkrachten dan toch veel uren kloppen …

Wie bij het begin van het schooljaar plots wel weer meer vrije tijd krijgt, dat zijn wij, de grootouders, de kinderopvang voor elk moment

Wie bij het begin van het schooljaar plots wel weer meer vrije tijd krijgt, dat zijn wij, de grootouders, de kinderopvang voor elk moment. Zonder die gratis arbeid van zovele senioren zou heel ons economisch systeem moeilijk blijven draaien. Terwijl nu in de meeste gezinnen vader en moeder eropuit moeten trekken om alle behoeften van het gezin te betalen, zijn de opa’s en oma’s de redders in nood. Natuurlijk worden die inspanningen niet opgenomen in het Bruto Binnenlands Product. Economisch gezien bestaan die uren niet. Maar mochten ze in de echte wereld ook niet bestaan, dan draaide de economie vierkant. Eerlijk gezegd moeten we toegeven dat dat vierkant draaien ook nu wel veel voorkomt, maar dat is een andere kwestie. 

Hoe goed opvang vaak ook is, niets gaat boven de opvang in de familie

Terwijl de gezinnen kleiner zijn geworden en bijna geen gehuwde personen bij de ouders inwonen, is de rol van de grootouders als mede-opvoeders zeker niet kleiner geworden. Een win-win situatie. Grootouders worden actief en jong gehouden door de zorg voor de kleinkinderen. De ouders krijgen op die manier toch nog wat ruimte om te werken en kinderen op te voeden en de kleintjes hoeven niet altijd naar betaalde opvang te gaan. Hoe goed die opvang vaak ook is, niets gaat boven de opvang in de familie. 

Maar nu, na twee maanden de handen vol, krijgen de senioren een deel van hun vrijheid terug. Niet te lang natuurlijk. Net lang genoeg om daarna in topvorm te zijn tegen de herfstvakantie.

Lees meer over
Te licht bevonden
Wat verandert er op 1 september?
Vooruit? Heel zeker

Te licht bevonden

door André Vansteenbrugge
04-08-2025

Heb je er al eens op gelet hoe je je, als je tenminste niet alles nauwkeurig bekijkt voor je koopt, laat misleiden? Misschien heb je het al ergens gelezen, maar onlangs is het me nog eens sterk opgevallen. Een bezoek aan een supermarkt levert soms rare resultaten op.

Waar het over gaat? Neem b.v. de rayon van de zuivelproducten, yoghurts en aanverwanten. Vroeger nam je zo’n grote pot van een bekend merk en je ging met 500 g naar huis. Intussen bevatten die potten bij veel merken maar 450 g meer, 10 % korting heet dat. Voor de producent natuurlijk, want als gebruiker ben je een stuk kwijt. Dan neem je een andere pot kefir, van een bekend Frans merk, mee. Staat onopvallend tussen die potten van 450 g, maar er zit maar 345 g in, een volume dat ze nog niet lang geleden hebben uitgevonden. Dat staat er overigens duidelijk op. Alleen zal de haastige klant onbewust denken dat hij evenveel koopt als wat in die andere potten zit. Meestal zal niemand daar echt op letten en zo is de voedingsindustrie weer de winnaar. 

Als de cafébaas uw pintje maar voor 90 % voltapt, zal je wél klagen

In een tijd waarin veel mensen toch wat moeten uitkijken wat ze kopen, is die misleiding in gewicht en volume toch echt bedroevend. Voor mij is het zelfs een vorm van bedrog. Bijna ongemerkt betekent dat voor de consument een soort inflatie. Minder product voor hetzelfde geld. Dat gebeurt niet enkel in de zuivel, ook in een aantal andere sectoren roomt de industrie stilletjes wat af. Och, dat is allemaal niet zo erg, zullen sommigen zeggen. Maar als b.v. de cafébaas uw pintje maar voor 90 % voltapt, zal je wél klagen. 

Eén oplossing: kijk goed na wat je koopt en welke inhoud die aankoop heeft. Als die gewichten plots een stuk gedaald zijn, laat het product dan staan en kies een merk dat wel de volle pot levert. Dan voel je je nadien niet opgelicht. 

Lees meer over
Wat verandert er op 1 september?
Vooruit? Heel zeker
U aangeboden door …

Wat verandert er op 1 september?

door André Vansteenbrugge
17-07-2025

Voor één keer kijken we een eindje vooruit. 1 september is een geschikte datum om met nieuwe dingen te beginnen, al was het maar een nieuw schooljaar. Maar daar zijn wij, ouderen, definitief van verlost. Maar we blijven natuurlijk nieuwsgierig en willen dus wel weten wat er dan verandert.

Iedereen weet dat de meeste ongevallen in huis gebeuren. Daarom heeft de Vlaamse regering beslist dat vanaf die datum bij werken in huis vanop een hoogte (trapje, stoel) een valhelm verplicht is. Als die niet is gedragen, vervalt de verzekerbaarheid. 

Vanaf 1 september is het verplicht om een valhelm te dragen bij werken in huis vanop een hoogte zoals een trapje of stoel

Een andere maatregel met betrekking tot de veiligheid is de bepaling dat honden in publieke ruimtes niet langer aan de leiband moeten. Het volstaat dat de eigenaar of eventueel diegene die met de hond gaat wandelen, kan getuigen dat de hond totaal ongevaarlijk is. Wie toch aangevallen of gebeten wordt, dient te bewijzen dat hij of zij niets heeft gedaan om de aanval of beet uit te lokken. 

Ook voor kleine bestelwagens is er nieuws. Die mogen vanaf 1 september overal stationeren, zelfs op het voet- of zebrapad, op voorwaarde dat de vier richtingaanwijzers zijn geactiveerd. Ten slotte komt er een wetswijziging over stand-up comedy. Die mag voortaan niet meer door politici worden uitgeoefend, enkel door amateurs. 

Over een aantal minder belangrijke zaken zoals het klimaat, de bouwstop, PFAS en het afbouwen van de provincies is er nog geen definitieve beslissing gevallen. 

Geen zorgen: alles wat hierboven staat is verzonnen. Althans … voorlopig toch! 😉

Lees meer over
Vooruit? Heel zeker
U aangeboden door …
Grijze tijden

Vooruit? Heel zeker

door André Vansteenbrugge
08-07-2025

Een van de schadelijkste en meest vernietigende overtuigingen van onze tijd is dat er geen morgen meer is. De toekomst is zo onzeker en wordt zo dreigend voorgesteld dat veel mensen geloven dat de enige oplossing is enkel in het hier en nu te leven. Wat er hierna, na ons, komt, daar hoeven we niet aan te denken. Dus: geniet, consumeer, leef alsof het allemaal niet op kan. 

Wat er hierna, na ons, komt, daar hoeven we niet aan te denken

Ook al lijkt dat een antwoord te zijn op de zwarte voorspellingen van de milieumensen en vele economen, het is geen goede reactie. We kunnen vandaag toch niet grenzeloos profiteren van het leven, zoals dat heet, als we daarbij moeten denken dat de generaties na ons minder of niets over zullen hebben. Op een kleine groep bevoorrechten na die in de weelde zullen baden en in afgesloten gemeenschappen, zwaar beveiligd, gaan leven. De rest zal meer dan ooit moeten wroeten om zich staande te houden. Op een lager niveau van welstand dan wij nu gewoon zijn. 

Toch bestaat de enige echte menselijke keuze erin het eigen leven te overstijgen. Ooit waren wij er niet en binnen afzienbare tijd zullen wij er niet meer zijn. Niet lang daarna zullen al onze sporen ook zijn uitgewist. Wat zijn we dan met dat profiteren geweest? Niets beter dan de redeloze dieren. 

Zonder die vlam van hoop wordt vandaag koud en droevig

Daarom zijn wij het voor onszelf verplicht vooruit te kijken, ons een toekomst te verbeelden waarin de meeste mensen een beter leven hebben. Daarom niet op materieel vlak (nog méér dingen brengen niet méér geluk), maar op menselijk vlak. De materiële levensstandaard ondergeschikt aan de psychologische. Het klinkt naïef optimistisch, maar zonder die vlam van hoop wordt vandaag koud en droevig. De verwrongen moderne mens moet veranderen in de werkelijke mens. Een hele opdracht. 

Lees meer over
Grijze tijden
U aangeboden door …
Alleen met velen

U aangeboden door …

door André Vansteenbrugge
25-06-2025

Ik moet het toegeven: ik heb heimwee. Niet naar vroeger toen alles beter was. Dat vroeger heeft eigenlijk nooit echt bestaan. We kleuren het gewoon mooier in omdat ons geheugen niet alles kan onthouden. Neen, mijn heimwee gaat naar een tijd waarin het mogelijk was naar radio te luisteren of televisie te kijken zonder die vreselijke reclameboodschappen. Die tijd is nu helaas al zo lang voorbij dat jongere mensen niet meer weten dat hij bestaan heeft. 

Mijn heimwee gaat naar een tijd waarin het mogelijk was naar radio te luisteren of televisie te kijken zonder die vreselijke reclameboodschappen

‘Dit programma wordt u aangeboden door… vul maar in: het revolutionaire frietvet, de keukenkampioen, het bier voor mannen, het supermegasnelle internet, enz.’ Het is blijkbaar niet meer mogelijk ook maar iets aan de luisteraar of kijker voor te schotelen zonder die waardeloze praatjes. Vroeger was dat soort verstoring voorbehouden aan de commerciële zenders en dat was eigenlijk vanzelfsprekend. Die waren niet voor niets commercieel. Maar er was ook nog een openbare omroep. Een omroep die zich met die verkooppraatjes niet moest bezighouden. Die kreeg toen van de overheid voldoende fondsen om goede programma’s te realiseren. De tijd waarin men nog geloofde dat radio en televisie de volksopvoeding konden ondersteunen. 

Intussen zijn radio en tv ook al door die commercialisering meer en meer gewoon opvulsels voor de geestelijke leegte geworden. Overal zap je van de ene ontspanning naar de andere, praattafels die het moeten afleggen tegen een behoorlijke cafégesprek, niet te vergeten voetbal en koers. Het mag vooral niet moeilijk zijn. De reclame heeft niet alleen de tijd in, tussen en na de programma’s veroverd. De commercialiteit is overal doorgedrongen. Want: de kijker kijkt toch. Er is dus maar één remedie (terugkeren naar de tijd zonder reclame kan niet): zet die toestellen eens af en ga iets anders doen waar je wél iets aan hebt. Dat zal beter zijn voor je fysieke én voor je geestelijke gezondheid. 

Lees meer over
Grijze tijden
Alleen met velen
Het bezoek na de diagnose

Grijze tijden

door André Vansteenbrugge
13-06-2025

Enkele jaren geleden klonken er overal alarmerende geluiden. Je zou bijna gedacht hebben dat er een spook door Europa waarde. Maar Karel Marx en Friedrich Engels zijn intussen bijna alleen nog historische figuren. Neen, dat spook waarvoor toen werd gewaarschuwd, heette de vergrijzing. Die zou een enorme bedreiging vormen voor de toekomst van ons land. De gemiddelde leeftijd stijgt en blijft stijgen, zodat de problemen omtrent de betaling van pensioenen en gezondheidskosten steeds moeilijker worden.

Goed nieuws voor ons, 60-plussers. We zitten blijkbaar minder in de weg dan enkele jaren geleden

Alleen is het thema nauwelijks nog in onze media terug te vinden. Hoewel het regeerakkoord er nog aandacht aan besteedt, lijkt het probleem voor de gewone man in de straat – met andere woorden: de gemiddelde televisiekijker – niet meer actueel. Goed nieuws voor ons, 60-plussers. We zitten blijkbaar minder in de weg dan enkele jaren geleden. Of misschien zijn wij geen nieuws meer? Zoals al het nieuws, is dat wat even heel erg brandend actueel was, snel totaal onbelangrijk. Niets om een babbelprogramma mee te vullen.

Of, laat ons eens optimistisch klinken, zou het kunnen dat economen ontdekt hebben dat die oudere mensen niet alleen verliesposten zijn? Veel ouderen kunnen zich immers nog wel wat permitteren. Ze zijn belangrijke consumenten, niet enkel wegens de dingen die ze voor zichzelf kopen, maar ook als kopers voor hun kinderen en kleinkinderen. Daarvoor wordt die grijze generatie, ondanks de vele kosten, toch nog belangrijk voor de economie. En is de economie niet het allerbelangrijkste in een samenleving? 

We moeten er als ouderen zélf in geloven dat wij de wereld mee kleur geven

Laten we er onszelf maar goed van overtuigen dat we meer kunnen bijbrengen dan het geld dat we besteden. We moeten er als ouderen zélf in geloven dat wij de wereld mee kleur geven. Is er iets beters dan de toekomst rooskleurig tegemoet zien? 

Lees meer over
Alleen met velen
Doodgewoon of gewoon dood?
Het bezoek na de diagnose

Alleen met velen

door André Vansteenbrugge
09-06-2025

In een maatschappij van relatieve overvloed (ja, relatieve, want niet iedereen deelt in die overvloed) is het geluksgevoel toch niet zo wijd verspreid. Heel wat mensen kampen met gevoelens van eenzaamheid en dat probleem is de voorbije jaren geleidelijk aan toegenomen. Vandaar ook dat vanuit verscheidene organisaties en zelfs vanuit de overheid campagnes tegen eenzaamheid worden gelanceerd. 

Eenzaamheid heeft dus niet zozeer te maken met alleen zijn, maar met het gevoel niet verbonden te zijn

Vaak wordt eenzaamheid verbonden met ouder wordende mensen. Jongeren die heel actief in het leven staan, zouden daar geen last van hebben. Niets is natuurlijk minder waar. Ook zij kampen met het probleem. Als iemand zich midden in een groep(je) plots realiseert dat hij of zij daar niet echt gezien wordt, kan een nog grotere eenzaamheid opduiken dan bij iemand die alleen thuis zit. Het heeft dus niet zozeer te maken met alleen zijn, dan wel met het gevoel niet verbonden te zijn. 

Campagnes om eenzaamheid tegen te gaan zijn natuurlijk positief, al was het maar omdat daardoor het probleem echt erkend wordt. Dat is alvast een begin. Maar zulke campagnes, hoe goed bedoeld ook, leveren zelden een blijvende oplossing. De manier waarop wij samen leven, daaraan moet gewerkt worden. Wat kan er dan wél gebeuren? Misschien moeten we afstappen van het verder digitaliseren en ‘efficiënter’ maken van allerlei zaken. Voor oudere mensen zou het een vooruitgang zijn dat heel wat zaken niet meer online moeten gebeuren, maar aan een loket. Overheidsdiensten, politie, banken, e.d.m. zijn steeds minder direct bereikbaar – zonder afspraak, geen hulp – en dat is gemakkelijk te verbeteren. In de winkels de zelfscan wegnemen zodat mensen aan een kassa een levende mens te zien krijgen. Maatregelen treffen om de buurtwinkels te laten herleven zodat mensen elkaar kunnen ontmoeten. Als mensen dan meer kansen krijgen om anderen te ontmoeten, zullen ze eenmaal thuis beter alleen kunnen zijn, zonder zich eenzaam te voelen. 

Lees meer over
Het bezoek na de diagnose
Doodgewoon of gewoon dood?
Veilig en/of vrij?
Abonneer op André Vansteenbrugge