Een gezicht en een stem voor de LGBTQIA+ senioren

15-09-2025

Hilde De Greef is co-voorzitter van RainbowAmbassadors, een landelijke vzw met meerdere lokale afdelingen. Ze coördineert de Brusselse kern en is al jarenlang actief binnen het LGBTQIA+-middenveld. Na haar pensioen besloot ze zich volledig te engageren voor RainbowAmbassadors in Brussel, een organisatie die opkomt voor de belangen van LGBTQIA+ senioren (LGBTQIA+: lesbisch, gay (homo), biseksueel, transgender, queer, intersekse en aseksueel). Hilde vertelt ons meer over de werking, haar ervaringen en de betekenis van seksualiteit en intimiteit binnen deze gemeenschap.

Wie en wat zijn de RainbowAmbassadors, en waarvoor staan jullie?
Hilde: “RainbowAmbassadors is een vzw die in 2019 werd opgericht met als doel de LGBTQIA+ seniorengemeenschap in België een gezicht en een stem te geven. We willen overal aanwezig zijn waar ook ouderen zich bevinden. Niet alleen in woonzorgcentra, maar ook in lokale dienstencentra, buurthuizen en andere ontmoetingsplaatsen.

Onze missie is tweeledig: sensibiliseren en vorming geven rond LGBTQIA+ thema’s. Een belangrijke opdracht is het LGBTQIA+-vriendelijk maken van deze zorg- en ontmoetingscentra. We gaan hierover in gesprek met personeel en coördinatoren, die zich vaak niet bewust zijn van uitsluiting. Via vormingen en persoonlijke gesprekken reiken we tips en handvaten aan om inclusiever te werken.

Een belangrijke opdracht is het LGBTQIA+-vriendelijk maken van zorg- en ontmoetingscentra

We organiseren ook activiteiten voor ouderen, zoals filmvertoningen met nabesprekingen of gezelschapsspelen rond LGBTQIA+-thema’s. We vinden het belangrijk om niet enkel te informeren, maar ook verbinding en dialoog te creëren. Ook op studenten in zorg- en sociale opleidingen richten we ons. Zij zijn het toekomstige personeel, en het is cruciaal dat zij goed geïnformeerd en voorbereid zijn. Want zelfs bij jongeren merken we dat inclusie nog niet altijd vanzelfsprekend is.”

Wat zijn de grootste uitdagingen waarmee de LGBTQIA+seniorengemeenschap momenteel mee geconfronteerd wordt in onze samenleving?
Hilde: “De grootste uitdaging ligt vooral in de toekomst. Veel LGBTQIA+ senioren maken zich zorgen over wat komt. Ze vrezen om in een traditioneel woonzorgcentrum terecht te komen, waar ze opnieuw uit de kast moeten komen, vaak voor de zoveelste keer in hun leven. Er leven veel vragen bij deze groep: welke woonzorgcentra zijn LGBTQIA+-vriendelijk?

Bestaan er alternatieve woonvormen die beter aansluiten bij hun behoeften, zoals kangoeroewonen, cohousing of inclusieve gemeenschapsprojecten? Om hierop een antwoord te bieden, organiseren we dit jaar een themadag rond deze vragen.”

Welke obstakels heb je ondervonden bij het promoten van LGBTQIA+ rechten en hoe gaan jullie daarmee om?
Hilde: “Onze rechten zijn vandaag de dag fragiel. We merken dat de samenleving, zeker bij jongeren en in de landen rondom ons, steeds meer naar rechts opschuift. Dat baart ons zorgen. Rechten waar wij als pioniers hard voor gestreden hebben, zoals het homohuwelijk, adoptie of de transwet, staan opnieuw onder druk. Wat vandaag verworven lijkt, kan morgen zomaar weer afgenomen worden. Dat maakt het des te belangrijker om onze rechten te blijven verdedigen en verankeren.”

Wat betekent seksualiteit en beleving van de seksualiteit voor de RainbowAmbassadors,?
Hilde: “Seksualiteit en intimiteit betekenen iets anders voor iedereen, en dat geldt niet alleen voor LGBTQIA+ ouderen, maar voor alle ouderen. Wat we als RainbowAmbassadors vaak merken tijdens gesprekken met personeel of coördinatoren van woonzorgcentra, is dat LGBTQIA+ senioren nog te vaak gereduceerd worden tot hun seksuele voorkeur, terwijl het in de eerste plaats over gender en identiteit gaat.

LGBTQIA+ senioren worden nog te vaak gereduceerd tot hun seksuele voorkeur

Seksualiteit blijft bovendien een taboe in veel woonzorgcentra, en voor LGBTQIA+ senioren ligt dat vaak nog gevoeliger. Terwijl het belangrijk is om te beseffen dat intimiteit niet altijd over seks gaat. Je kan liefde en verbondenheid ervaren met een partner zonder dat seksualiteit op de voorgrond staat. Daar bestaan nog veel misverstanden over. Om hieraan te werken hebben we een manifest opgesteld. Een van onze voorstellen daarin is om in elk woonzorgcentrum een referentiepersoon aan te stellen rond seksualiteit en intimiteit, voor alle ouderen. Zo creëren we ruimte voor inspraak en maatwerk. Dat gezegd zijnde, wil ik zeker benadrukken dat er ook woonzorgcentra zijn die het vandaag al heel goed doen en een voorbeeld zijn.”

In hoeverre denk je dat er nog misverstanden bestaan over de verschillende seksuele oriëntaties, genderidentiteiten en ouderen, en hoe kunnen we deze proberen weg te nemen?
Hilde: “De uitdrukking ‘onbekend is onbemind’ gaat hier zeker op. Er bestaan nog steeds veel vooroordelen en stereotiepe beelden over de LGBTQIA+ gemeenschap. De media spelen daarin een grote rol. Op televisie of sociale media zie je vaak vooral de opvallende beelden van Pride: de kleurrijke praalwagens, pluimen, travestie … En ja, dat is een deel van Pride, en dat mag ook zichtbaar zijn. Maar er is zoveel méér. De ‘gewone’ lesbiennes, homo’s, biseksuelen of transpersonen die minder flamboyant zijn, blijven vaak onderbelicht. Die eenzijdige beeldvorming zorgt voor misverstanden. Mensen gaan denken dat de hele gemeenschap zo is, terwijl ze net heel divers is. Gelukkig zien we de laatste jaren een positieve evolutie, maar we zijn er nog lang niet.”

En tot slot: wat denk je dat de LGBTQIA+senioren gemeenschap nodig heeft om zich verder te ontwikkelen en sterker te worden?
Hilde: “De laatste jaren voelen we ons steeds meer erkend en ondersteund in onze werking door de overheid, en dat waarderen we enorm. Maar een extra duwtje op financieel en structureel vlak zou zeer welkom zijn. Met meer middelen kunnen we nog meer bereiken, en blijven bouwen aan een inclusieve toekomst waar iedereen zich veilig en gezien voelt.”

Dit is een artikel uit S-Plus Mag juli - augustus - september 2025. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Blijf in beweging met hulpmiddelen in huis

Waarom sociale actie voor ouderen essentieel is

Seksualiteit, een basisrecht levenslang!

Blijf in beweging met hulpmiddelen in huis

door Melissa Tihange

01-08-2025

Bewegen hoeft niet altijd in de sportschool. Sterker nog: je hebt al een hele gym in huis, vaak zonder dat je het doorhebt! Zeker voor 50-plussers is regelmatig bewegen belangrijk voor het behoud van spierkracht, balans en het algehele welzijn. En het mooie is: je hoeft er zelf de deur niet voor uit.

Klik en beweeg mee!
Zin om meteen te beginnen? Bij elke oefening vind je een link. Klik erop en volg de video.

Blikjes als gewichten

Heb je een paar conservenblikken in de kast? Perfect! Deze wegen vaak rond de 400 gram en zijn ideaal voor eenvoudige krachtoefeningen. Til ze op als halters: armen gestrekt naar voren, zijwaarts of boven het hoofd. Begin met een paar herhalingen en bouw rustig op. Zijn de blikjes te licht? Gebruik dan drinkflessen van 1 of 1,5 liter en maak het zwaarder.

Ga naar de video.

Sta je te wachten tot je thee klaar is? Gebruik die tijd om te bewegen!

De trap als trainingsmaatje

Heb je een trap in huis? Dan heb je ook een fitnessapparaat! Een paar keer per dag naar boven en beneden wandelen is al geweldig voor je conditie en beenspieren. Of zelfs alleen de eerste trede op en af gaan is al een mooie oefening.

Pak je stoel erbij

Geen trap? Dan is een stoel een leuk alternatief. Ga rustig zitten en sta weer op, zonder je handen te gebruiken. Herhaal dit 10 keer. Voel je het al branden? Je traint hiermee je bovenbenen, wat helpt bij het opstaan in het dagelijks leven. Of gebruik de rugleuning voor balans bij het oefenen van zijwaartse beenheffingen of kleine kniebuigingen.

Ga naar de video.

Gebruik je muren

Een stevige muur kan een handig hulpmiddel zijn voor doeltreffende oefeningen. Probeer eens ‘muurpush-ups’: sta op armlengte van de muur, handen op schouderhoogte en duw jezelf rustig naar voren en terug. Goed voor je schouders, armen en borstspieren. Of doe een ‘muurzit’: zak met je rug tegen de muur tot je zit alsof je op een denkbeeldige stoel zit. Hou 10 tot 30 seconden vast en sta weer op. Ideale oefening voor je bovenbenen en balans.

Ga naar de video.

Panty als fitnessband

Een oude panty of legging? Perfect als alternatief voor een elastische band bij lichte trekkracht-oefeningen. Houd beide uiteinden vast en trek ze uit elkaar, goed voor je schouders en armen.

Ga naar de video.

Bezemsteel bij rotatie-oefeningen

Een steel is een geweldig hulpmiddel om je bovenlichaam los te maken. Leg hem achter je schouders en draai rustig je bovenlichaam naar links en rechts. Ook reiken met de steel boven je hoofd houdt je schouders soepel.

Ga naar de video.

De keuken als oefenplek

Sta je te wachten tot je thee klaar is? Gebruik die tijd! Ga op je tenen staan en laat jezelf langzaam zakken. Herhaal dit 10 keer voor sterke kuiten. Of wiebel op één been om je balans te trainen.

Onthoud: het gaat niet om perfectie, maar om blijven bewegen. Door beweging in je dagelijkse routine te verwerken, hou je het vol en blijf je mobiel. Luister naar je lichaam, pas aan waar nodig en overleg met je arts als je twijfelt. Dus … pak dat blikje, leun tegen de muur of zwaai met die bezem!

Dit is een artikel uit S-Plus Mag juli - augustus - september 2025. Lees hier nog meer artikels.

Wandelen met S-Plus gezondheidswandelingen

door Nathalie Daems

08-05-2025

Wandelen is goed voor je gezondheid, fysiek en mentaal. Een frisse neus halen, in beweging zijn, je gedachten kunnen verzetten ... Het zijn allemaal dingen die goed zijn om je beter in je vel te voelen. Als je ouder wordt is het niet meer altijd vanzelfsprekend om lange wandeltochten te doen, maar zijn aangepaste wandelingen op maat en in groep wel een goede stimulans om te blijven wandelen en dus bewegen.

S-Plus organiseert jaarlijks verschillende gezondheidswandelingen per provincie, in de natuur en aangepast aan de wandelaars die meegaan. We praten met Jean-Pierre (67), een wandelbegeleider uit Vlaams-Brabant en vragen Gerda (70), een wandelaarster uit Limburg, waarom ze graag meegaat met de wandelingen.

Jean-Pierre, jij bent wandelbegeleider in Vlaams-Brabant. Hoe ben je vrijwilliger geworden?
Jean-Pierre: “Ik ben al vele jaren vrijwilliger, onder andere als begeleider van wandelingen. Ik ben rustig begonnen met hier en daar eens een kleine wandeling of uitstap te organiseren voor S-Plus. Ik deel heel graag mijn ervaringen met mensen en door activiteiten en wandelingen te organiseren kan ik hier mijn ei kwijt.”

Het leukste is wanneer één van de deelnemers zijn kennis deelt

Als je gezondheidswandelingen voorbereidt, waar hou je dan rekening mee?
Jean-Pierre: “Het aanbod bij S-Plus is zo groot dat er voor iedereen wel een wandeling is. Persoonlijk kies ik voor de wat langere afstand maar zelden meer dan 8 km. In Brabant en net daarbuiten is er genoeg variatie voorhanden om elke keer een ander soort parcours aan te bieden. De ene keer is het een vlakke omloop en volgen we de loop van een rivier of een beekje,
de andere keer zijn het de heuvels van het Hageland of stappen we door de bossen van het Meerdaalwoud. Ik doe inspiratie op bij Toerisme Vlaams-Brabant en bij Natuurpunt. Je vindt er instant informatie over de afstand, de ondergrond en een korte samenvatting over de wandeling. Ik stel dan een lijstje op van meerdere wandelingen om deze te toetsen op bereikbaarheid, aanwezigheid parking, sanitair, een drankgelegenheid in de buurt om achteraf na te praten. Er zijn deelnemers die van redelijk ver komen en graag vooraf iets willen eten dus bekijk ik of er ook eetgelegenheden aanwezig zijn. Ik bekijk ook de omloop: is er een mooi evenwicht tussen verharde en onverharde wegen? Zijn de hellingen niet te steil en hoeveel zijn er? Kunnen we een alternatieve route nemen indien nodig? Eénmaal de selectie gemaakt, plaats ik de wandelingen op de kalender en stuur ik mijn voorstellen door naar S-Plus.”

Hoe draag jij bij aan de gezondheidswandelingen, wat maakt de wandelingen toch dat beetje anders dan een doorsnee wandeling in groep?
Jean-Pierre: “Ik duik voor de wandelingen in boeken, toeristische brochures en pluis het internet uit om allerlei gegevens over de geschiedenis, de geografie, de natuur of lokale culinaire specialiteiten te verzamelen. Het leukste is wanneer één van de deelnemers zijn kennis over de streek of iets anders deelt. Het is verbazingwekkend hoeveel kennis er mee wandelt. Toevalligheden die we tegenkomen, zoals een vogel, paddenstoelen, een monument, bomen of rare huizen worden bekeken en van de nodige commentaar voorzien.”

Hoe beschrijf jij jouw wandelgroepen?
Jean-Pierre: “Iedereen kent zowat iedereen en zorgt tijdens de wandeling voor elkaar. We waarschuwen elkaar voor de gevaren van de openbare weg, dat moet wel in onze dichtbevolkte provincie en voor de soms diepe plassen die wij onderweg tegenkomen. Regelmatig tijdens de wandeling de groep terug laten samensmelten zorgt ervoor dat je weer voor even met een nieuwe wandelpartner op pad kan. Zo krijg je als nieuwe deelnemer de kans om met iedereen kennis te maken. Iedereen voelt zich direct welkom.”

We wandelen altijd in een heel fijne groep

Gerda, jij en je man zijn wandelaars in de provincie Limburg, hoe ben je bij de gezondheidswandelingen terecht gekomen
Gerda: “Sinds 2019 zijn mijn man en ik aangesloten bij Solidaris en hebben wij de activiteiten van S-Plus Bilzen leren kennen. De wandelingen spraken ons wel aan. Deze gaan door op zondag (laatste van de maand) en woensdag (2-wekelijks). In juli en augustus ligt het stil, maar vanaf september tot en met november gaan we op pad.”

Wat zijn de redenen dat je meewandelt met de gezondheidswandelingen?
Gerda: “Ik vind wandelen heel leuk, zeker als het in groep is. Mijn man heeft reuma en grote wandeltochten in bijvoorbeeld Oostenrijk, lukken niet meer. Maar de gezondheidswandelingen zijn aangepast (max. 7 km) en dat lukt nog wel. We kijken er telkens heel erg naar uit, onze agenda wordt aangepast aan de hand van de wandelingen want ik wil ze zeker niet missen. De groep is ook altijd heel fijn, ik heb al nieuwe vrienden gemaakt. We leggen snel contact met nieuwe wandelaars en dat maakt het wandelen in groep heel leuk.”

Vind je dat er rekening gehouden wordt met de groep door de organisatoren en begeleider?
Gerda: “Jazeker, we wandelen meestal in de natuur en bossen. Daar is de grond zachter, wat maakt dat wandelen makkelijker gaat. Sommigen onder ons zijn fervente wandelaars, maar we wachten altijd op de anderen in de groep, zodat we alles samen kunnen uitwandelen. Na de wandeling is er vaak ook nog de mogelijkheid om iets te drinken en eten, dat is ook heel fijn!”

Merk je dat je er fysiek en mentaal een opkikker van krijgt?
Gerda: “Ja hoor, wandelen geeft me veel energie. Het is goed voor de gezondheid, mijn cholesterol stond zelfs te laag, zei de dokter onlangs (lacht). Ook de contacten in de groep zijn goed voor de mentale gezondheid, ik kom altijd voldaan terug van een dagje op stap. Ik spoor daarom ook graag anderen aan om mee te gaan, niet twijfelen!”

Heb je zin gekregen om mee te gaan wandelen?
Een overzicht van de wandelingen vind je in onze jaarbrochure of via www.s-plusvzw.be/gezondheids-wandelingen

Dit is een artikel uit S-Plus Mag april - mei - juni 2025. Lees hiernog meer artikels.

Organiseer je koelkast en maak tijdig je restjes op

door Nathalie Daems

18-03-2025

Iedereen kent het wel, een stampvolle koelkast na de wekelijkse boodschappen. We geven vaak elke groente en stukje vlees wel zijn plaats. Maar is het van belang waar je wat zet in de koelkast? Hoe organiseer je jouw koelkast efficiënt en wat zet je waar? Het blijkt toch wel een verschil te maken. Zo heb je een beter overzicht van je inkopen, kan je makkelijker producten combineren en uiteindelijk is dat dan ook beter voor de portemonnee. Laten we eens kijken hoe we dat doen.

Op welke plank wat?

Eerst en vooral is het belangrijk om te weten dat een koelkast het best een temperatuur heeft tussen de 4°C en 7°C. Deze temperatuur varieert dan weer van boven naar onder in de koelkast. Het is op basis van die temperatuurzones dat we onze koelkast efficiënt en op de juiste manier vullen.

De koelkastdeur (6°C - 8°C)
De koelkastdeur is de ‘warmste’ plaats van heel de kast. Dat komt omdat de deur regelmatig opengaat en er op deze plek veel temperatuurschommelingen zijn. Hier bewaren we best boter, kaas, sauspotjes, grote drankflessen en knijptubes, sappen ...

De koelkastdeur is de ‘warmste’ plaats van heel de koelkast

De bovenste plank (4°C - 6°C)
Deze zone is de minst koele zone van de koelkast (buiten de koelkastdeur). Hier bewaren we dan ook best volgende producten: geopende potten, room en kaas, gebak, soep en kleine drankflessen.

Midden plank en groenten-fruitbakken (4°C - 6°C)
Deze plank wordt vaak gebruikt voor overschotjes, restjes, melk, eieren ... De groenten-en fruitbakken spreken voor zich.

De onderste plank (0°C - 4°C)
Deze zones zijn het meest gekoeld en worden gebruikt voor (rauw) vlees, vis en groenten.

Verder is het belangrijk dat je eten niet te lang uit de koelkast laat staan en het goed laat afkoelen vooraleer je het terugzet. Anders bederft het en moet je het weggooien, dat zou zonde zijn! Ook is het belangrijk dat je de koelkast niet te vol propt, er moet ruimte blijven voor circulatie.

Wat met restjes?

Ook al heb je een weekmenu gemaakt, jouw koelkast efficiënt en logisch geordend, kan je toch nog restjes voedingswaren over hebben in je koelkast. Geen erg, ook dat kan je op verschillende manieren aanpakken. Er zijn tientallen recepten die gebaseerd zijn op ‘restjes’. Soep is daar een mooi voorbeeld van.

Prop de koelkast niet te vol, er moet ruimte blijven voor circulatie

Een groentesoep van verschillende restanten groenten, kan overheerlijk smaken en is in een mum van tijd klaar. Doe daar nog wat conserven tomatenblokjes of passata bij en je hebt weer een nieuw recept. Natuurlijk zijn er nog andere mogelijkheden om restjes weg te werken, maar dan moet je creatief zijn.

Zo kan je van groentenoverschot ook nog groentepannenkoeken maken en samen met wat (oud) brood en wat kaas een broodpizza voor lunch op tafel toveren. En zit je nog met een overschot aan overrijp fruit? Gooi ze dan samen met wat yoghurt of melk in de blender en maak er een overheerlijke smoothie van. Smullen maar!

Hoe hou je je koelkast ordelijk en proper?

Hou rauwe producten gescheiden van bereide producten.
Dek alles zo veel mogelijk af.
Noteer de datum op geopende verpakkingen.
Pas het ‘FIFO’-principe toe (first in, first out). Plaats nieuw aangekochte producten achter de oude of plaats de producten die het snelst vervallen vooraan.
Respecteer de houbaarheidsdatum. Vergeet niet dat de vervaldatum niet meer geldig is eens de verpakking geopend is. (THT: ten minste houdbaar tot, garantie dat het product zeker tot deze datum goed is. TGT: te gebruiken tot, laatste datum dat je het product veilig kan eten).
Kuis maandelijks de koelkast met warm water en zeep.
Bewaar restjes niet langer dan 2 dagen in de koelkast en geef ze een specifieke plaats.

Recept met restjes: broodpizza

Warm de oven voor op 200 °C.
Leg de sneetjes oud brood naast elkaar op de bakplaat.
Besprenkel met een beetje olijfolie.
Besmeer met passata.
Verdeel je overschotjes (groenten, vlees …) over het brood.
Breng op smaak met kruiden naar keuze.
Doe de geraspte kaas erover.
Bak krokant in 15 à 20 minuten.

Nood aan meer inspiratie?
Ontdek andere (restjes) recepten op de website van Solidaris, klik hier.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag januari - februari - maart 2025. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Recept: restjespasta

Fabels en feiten over de menopauze

Van plusbaasjes tot hondvriendelijke hotspots

Fabels en feiten over de menopauze

door Hannah Pollet

24-02-2025

Menopauze, een woord dat je waarschijnlijk steeds vaker hoort of tegenkomt in tijdschriften en gesprekken. Geen wonder, want er valt veel over te zeggen en te schrijven. Van de bekende kwaaltjes die erbij horen tot allerlei goedbedoelde maar soms misleidende adviezen. Maar wat klopt er nu echt van al die verhalen? We hebben het voor jou uitgezocht en zetten de feiten op een rij, samen met enkele hardnekkige fabels.

De menopauze en de overgang is hetzelfde.
FABEL: de menopauze verwijst naar de laatste menstruatie en wordt officieel vastgesteld na 12 maanden zonder menstruaties. De overgang is echter een bredere term die verwijst naar de jaren waarin het menstruatiepatroon verandert en hormonale klachten optreden. Dit omvat zowel de fase waarin menstruaties nog onregelmatig zijn als de eerste jaren zonder menstruaties. De menopauze is dus een onderdeel van de overgang.

Sommige vrouwen komen vervroegd in de menopauze.
FEIT: hoewel de meeste vrouwen rond hun 50e in de menopauze komen, kan het bij sommige vrouwen veel eerder beginnen. Er wordt gesproken van vervroegde menopauze wanneer je voor je 40e je laatste menstruatie hebt. Factoren zoals genetica, medische behandelingen zoals chemotherapie, of bepaalde gezondheidsaandoeningen kunnen dit proces versnellen.

Er wordt gesproken van vervroegde menopauze wanneer je voor je 40e je laatste menstruatie hebt

Je kunt niets doen aan de menopauze.
FABEL: veel vrouwen hebben het gevoel dat ze de klachten van de menopauze moeten accepteren zonder er iets aan te kunnen veranderen. Dit is echter niet waar. Aanpassingen, zoals het dragen van kleding in laagjes bij opvliegers, kunnen al helpen. Daarnaast kunnen leefstijlaanpassingen, zoals minder alcohol drinken, gezonder eten, meer bewegen en stoppen met roken ook een positieve impact hebben. Hormoontherapie kan voor sommige vrouwen verlichting bieden, maar dit moet altijd in overleg met een arts die rekening houdt met de klachten, medische voorgeschiedenis en erfelijke belasting.

Bij de menopauze horen alleen fysieke symptomen en klachten.
FABEL: naast fysieke symptomen zoals opvliegers en vermoeidheid, ervaren veel vrouwen tijdens de menopauze ook emotionele klachten. Hormonale veranderingen kunnen leiden tot stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, angst en soms depressieve gevoelens. Deze psychologische symptomen zijn net zo echt als de fysieke en kunnen een grote invloed hebben op het dagelijks leven. Het is belangrijk om zowel de mentale als de lichamelijke veranderingen te erkennen en ondersteuning te zoeken wanneer nodig.

De symptomen van de menopauze verschillen sterk per vrouw.
FEIT: de menopauze verloopt voor elke vrouw anders. Sommige vrouwen ervaren weinig tot geen klachten, terwijl anderen te maken krijgen met opvliegers, slapeloosheid of stemmingswisselingen. Ook de duur van de klachten kan verschillen, variërend van een paar maanden tot meerdere jaren. Deze variatie hangt af van factoren zoals genetica, leefstijl en algemene gezondheid.

Door de menopauze krijgen vrouwen automatisch minder zin in seks.
FABEL: het is een misverstand dat elke vrouw door de menopauze minder zin in seks krijgt. Voor sommige vrouwen kan de hormoondaling inderdaad een negatieve invloed hebben op hun libido, maar seksuele lust is niet alleen hormonaal bepaald. Externe factoren zoals liefde, aanraking en affectie spelen ook een grote rol. Voor veel vrouwen blijft hun seksueel verlangen stabiel, en voor sommigen kan de menopauze zelfs een moment zijn om opnieuw meer ruimte te maken voor intimiteit en verbinding met hun partner.

Gesprekken over de menopauze kunnen vrouwen helpen om beter te begrijpen wat er in hun lichaam gebeurt

De menopauze zorgt ervoor dat je dik wordt.
FABEL: sommige vrouwen merken een toename van gewicht, vooral rond de buikstreek. Dit komt deels door het ouder worden, waarbij spiermassa afneemt en vetmassa toeneemt. Daarnaast is de kans groter dat je minder gaat bewegen, wat bijdraagt aan een lager energieverbruik. Ook hormonale veranderingen door de menopauze kunnen je metabolisme vertragen, en je energieverbruik in rust neemt af, bijvoorbeeld tijdens de slaap.

Maar goed nieuws! Gezond eten en regelmatig bewegen kan gewichtstoename helpen voorkomen, zelfs met kleine aanpassingen zoals wandelen of lichte krachttraining.

De menopauze vermindert automatisch je energie en activiteit.
FABEL: het is niet waar dat de menopauze noodzakelijkerwijs leidt tot een verlies van energie en activiteit. Hoewel sommige vrouwen vermoeidheid ervaren door hormonale veranderingen, zijn gezonde leefgewoonten zoals regelmatige beweging, voldoende slaap en een gebalanceerd dieet essentieel om je energieniveau op peil te houden. Veel vrouwen blijven actief en voelen zich vitaal, zeker wanneer ze goed voor zichzelf zorgen.

Praten over de menopauze kan helpen.
FEIT: gesprekken over de menopauze kunnen vrouwen helpen om beter te begrijpen wat er in hun lichaam gebeurt en zorgen voor emotionele steun. Het delen van ervaringen met anderen kan ook zorgen voor waardevolle tips en adviezen over het omgaan met symptomen. Daarnaast kan het bespreekbaar maken van de menopauze met artsen of therapeuten leiden tot effectievere behandelingen en oplossingen op maat. Praten is een belangrijke stap naar een beter begrip en het verbeteren van de kwaliteit van leven. Helaas rust er nog vaak een taboe op de menopauze, waardoor veel vrouwen in stilte worstelen.

De menopauze kan een kans zijn om meer aandacht aan zelfzorg te besteden.
FEIT: de menopauze biedt de gelegenheid om bewustere keuzes te maken op het gebied van gezondheid en welzijn. Door te focussen op een gezond voedingspatroon, regelmatige beweging en voldoende ontspanning kunnen symptomen worden verlicht en kan het een periode van persoonlijke groei en welzijn worden. Dit moment kan helpen om nieuwe, gezonde gewoonten te ontwikkelen die zowel fysiek als mentaal ten goede komen.

De menopauze is een natuurlijk onderdeel van het leven van elke vrouw, maar zoals je hebt gelezen, bestaan er veel fabels en misverstanden. Door goed geïnformeerd te zijn en open te praten over je ervaringen, kun je beter omgaan met de veranderingen die horen bij deze periode. Of het nu gaat om fysieke of emotionele klachten, er zijn altijd manieren om verlichting te vinden. De menopauze hoeft geen einde te betekenen, maar kan juist een nieuw begin zijn waarin je meer ruimte maakt voor jezelf en je welzijn.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag januari - februari - maart 2025. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Bezoek het Nationaal museum van de speelkaart

Van plusbaasjes tot hondvriendelijke hotspots

Solo-/singleseks en huidhonger

door Els Messelis

16-01-2025

In dit artikel duiken we in drie thema’s waar nog vaak een taboe en/of schaamte rond hangt: huidhonger, solo- en singleseks. S-Plus heeft op vlak van seksuele gezondheid bij oudere volwassenen al meerdere taboes doorbroken. Nu ook weer. Gerontoloog en schrijfster Els Messelis geeft meer uitleg en inzicht in deze onderwerpen.

De termen ‘huidhonger’ en ‘solo-seks’ duiken steeds vaker op. Huidhonger verwijst naar de hunkering naar aanraking en fysiek contact terwijl solo-seks verwijst naar seksuele zelfzorg en zelfliefde. Singleseks gaat dan weer om seksuele activiteiten die mensen in hun eentje doen, zonder partner erbij. Deze behoeften komen vaak naar boven in tijden van eenzaamheid, bijvoorbeeld door langdurig alleen zijn en/of na het beëindigen van een relatie.

Wat is huidhonger en waarom is het belangrijk?

Huidhonger is de intense behoefte aan verbinding en aanraking, een basisbehoefte die diep in ons zit. Een simpele aanraking, zoals een hand op de schouder of een knuffel, geeft ons vaak een gevoel van veiligheid en rust op voorwaarde dat we ervoor open staan, dat er consent is en dat het goed aanvoelt. Bij langdurig gebrek aan aanraking missen we het ‘knuffelhormoon’ oxytocine, dat ons helpt ontspannen en zorgt voor een geluksgevoel. Het gebrek aan oxytocine kan onder meer voor gevoelens van onrust en pijn zorgen.

De kracht van levensverhalen

In het boek ‘aanraking in tijden van huidhonger’ gingen we nog een stapje verder dan enkel de wetenschappelijke uiteenzetting over huidhonger. We spraken met mensen zoals jij en ik, die openhartig vertelden hoe het voelt om huidhonger te ervaren en wat zij doen om deze te stillen.

Huidhonger is de intense behoefte aan verbinding en aanraking

Zo is er het verhaal van Katleen, 71 jaar. Ze vertelt dat ze als single dame nooit over ‘haar’ huidhonger praat met leeftijdsgenoten omdat ze aanvoelt dat het ‘not done’ is om erover te praten. Nu deelt ze voor het boek dat het gebrek aan aanraking veel emoties oproept en haar leven beïnvloedt. Ze heeft daarom beslist om nu en dan te betalen voor knuffels bij een professionele knuffelaar. “Na een knuffelworkshop slaap ik rustiger, de oxytocine die afgescheiden wordt in mijn lichaam doet zijn werk. Het is dan alsof ik een goeie boterham heb gegeten. Het is een kortstondige invulling van een honger die ik had. Dit besef ik ook wel. En het is dan natuurlijk ook de uitdaging om daar een evenwicht in te vinden. Het is nu ook niet dat ik constant met het gevoel leef van: ik heb dat nodig, aangeraakt worden”.

We lieten ook diverse professionals aan het woord die soms huidhonger van patiënten/cliënten/bewoners ervaren en die er als het ware positief willen mee omgaan. Dit door emotionele en sociale steun te bieden en door therapeutische aanrakingen mogelijk te maken.

Zo is er het verhaal van Liesbeth, werkzaam als ergotherapeut in een woonzorgcentrum. Ze vertelt dat ze het als het ware aanvoelt als een van de bewoners eens aangeraakt of geknuffeld wil worden of een schouderklopje kan gebruiken. “Ik heb een bewoner met dementie die tijdens de maaltijd mijn arm of gezicht streelt. Als ik wat dichterbij kom, geeft ze met haar hoofd ook liefdevolle strelingen”.

Wanneer bewoners terminaal zijn is de nood aan aanraking en nabijheid misschien wel het hoogst. “Mensen hebben die aanraking en warmte nodig om te kunnen gaan”.

Huidhonger is geen luxeprobleem

Voor veel mensen is aanraking helemaal geen luxe, maar een wezenlijk onderdeel van welbevinden, welzijn en kwaliteit van leven. En als die behoefte niet op een natuurlijke manier vervuld wordt, zoeken sommigen naar andere manieren om de leegte op te vullen, zoals massages, knuffelworkshops of solo-seks.

Bij langdurig gebrek aan aanraking missen we het ‘knuffelhormoon’ dat ons ontspant en gelukkig maakt

Solo-seks

Solo-seks is meer dan alleen een manier om lichamelijke verlangens te bevredigen, het gaat ook om verbondenheid met jezelf en zelfzorg. Door jezelf op een bewuste en liefdevolle manier aan te raken, kan solo-seks bijdragen aan een gevoel van ontspanning, relaxatie, rust en zelfs zelfvertrouwen. Bovendien helpt het je verlangens en je eigen lichaam beter te leren kennen, waardoor je beter begrijpt wat je nodig hebt in intieme relaties.

Carole, 67 jaar, getuigt: “Mijn partner heeft me na jaren samenwonen verlaten voor een ander. Ik voel me soms eenzaam en ik compenseer dit dan door mijn beestjes te knuffelen”. Maar ook massages van iemand vindt ze super.

Ook solo-seks/soft porno kan haar bekoren naast de geneugten die ze ondervindt van haar sekspartner, of een warm badje, kaarsen en prosecco. Van knuffels met knuffelbeesten of van betaald sekswerk: daar moet ze alvast niets van weten.

Singleseks

Singleseks betekent simpelweg dat iemand seksuele behoeften vervult zonder een partner erbij. Dit kan bijvoorbeeld door zelfbevrediging, maar ook door je eigen fantasieën te ontdekken of seksspeeltjes te gebruiken. Sommige mensen kiezen hier bewust voor, bijvoorbeeld omdat ze vrijgezel zijn of omdat ze op dit moment geen behoefte hebben aan een relatie. Anderen doen aan singleseks als tijdelijke invulling, bijvoorbeeld na een relatiebreuk. Singleseks biedt voordelen, zoals ontspanning, beter slapen, jezelf leren kennen, en het ervaren van vrijheid en zelfstandigheid. Toch zijn er ook nadelen, vooral bij overmatig gebruik of als het een manier wordt om problemen te vermijden. Het kan je vermogen tot verbinding met anderen verminderen of het lastig maken om balans te vinden tussen singleseks en seks met een partner.

Conclusie

Huidhonger en solo-seks zijn menselijke behoeften die deel uitmaken van ons welzijn, vooral voor mensen die langere tijd single zijn. Solo-seks en singleseks kunnen deels in deze behoeften voorzien en bevorderen zelfliefde en zelfzorg. Huidhonger, daarentegen, blijft een diepgeworteld verlangen naar contact met anderen. In een wereld waar steeds meer mensen single zijn, ontstaan gelukkig nieuwe manieren om hiermee om te gaan, zoals knuffeltherapie en digitale oplossingen.

Of je nu single bent of in een relatie zit, het is belangrijk om bewust stil te staan bij wat je nodig hebt. Huidhonger,
solo- en singleseks hoeven geen taboes meer te zijn, maar kunnen onderdeel worden van een gezonde relatie met jezelf. Door open te zijn over deze behoeften en creatief om te gaan met de beschikbare opties, kunnen (oudere) volwassenen een evenwicht vinden tussen hun verlangen naar aanraking en de voldoening van zelfliefde.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag januari - februari - maart 2025. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Osteoporose tijdens de menopauze

Seksuele schaamte: de grootste domper op de feestvreugde

Osteoporose tijdens de menopauze

door Hannah Pollet

25-10-2024

Bij S-Plus hechten we veel waarde aan de gezondheid van onze leden. De menopauze is een onvermijdelijk deel van het leven van elke vrouw, maar deze periode hoeft zeker niet negatief te zijn! Sterker nog, de menopauze kan een van de mooiste tijden van je leven worden. Het is echter cruciaal om goed voor onze gezondheid te zorgen. Caroline Oosthuyse, menopauzeconsulent, vertelt ons meer over de relatie tussen de menopauze en osteoporose, en hoe we hiermee om kunnen gaan.

Wat is osteoporose en wat is de link met de menopauze?
Caroline: “Osteoporose is de medische term voor botontkalking of het brozer worden van de botten. Onze botten zijn het stevigste weefsel in ons lichaam en worden voortdurend vernieuwd. In het eerste deel van ons leven is de botaanmaak groter dan de botafbraak, totdat we onze piekbotmassa bereiken rond de leeftijd van 25-30 jaar. Daarna blijft de aanmaak en afbraak een aantal jaar in evenwicht. Maar vanaf ons 40ste levensjaar wordt de botafbraak geleidelijk groter dan de botaanmaak. Dit verloopt aanvankelijk heel traag doordat de oestrogenen, die aangemaakt worden in de eierstokken van de vrouw, de botafbraak remmen. Maar zodra vrouwen in de menopauze komen en het oestrogeenpeil daalt, komt er een gigantische versnelling van de botafbraak.”

Zijn er symptomen waaraan we osteoporose kunnen herkennen?
Caroline: “Vrouwen kunnen geconfronteerd worden met spontane wervelbreuken door osteoporose, zonder dat er een trauma, zoals een val, voorafgaat. Dit kan leiden tot een verkorting van de lichaamslengte en een kromming van de rug. Hierdoor ga je meer voorovergebogen lopen, wat de longfunctie vermindert en de kans op longinfecties vergroot. Daarnaast zijn pols- en heupfracturen veelvoorkomende gevolgen van verminderde botdichtheid. In België hebben momenteel 600.000 vrouwen osteoporose.”

Osteoporose is de medische term voor botontkalking of het brozer worden van de botten

Zijn er risicofactoren die het krijgen van osteoporose verhogen?
Caroline: “Zeker. De belangrijkste risicofactoren voor het ontwikkelen van osteoporose zijn: het stijgen van de leeftijd boven de 65 jaar, ondergewicht (BMI lager dan 20), onvoldoende lichaamsbeweging, vervroegde menopauze, erfelijke aanleg, een tekort aan vitamine D en calcium, chronisch gebruik van cortisone, roken, overmatig alcoholgebruik (≥ 3 eenheden per dag) en bepaalde medische aandoeningen zoals reumatoïde artritis, diabetes, chronische obstructieve longziekte (COPD), chronische nierziekten en chronische darmontstekingen zoals de ziekte van Crohn.”

Hoe wordt de diagnose gesteld?
Caroline: “Ik adviseer vrouwen die 10 jaar in de menopauze zijn een botdensitometrie te laten uitvoeren. Hiermee kan de beginfase van botverlies, osteopenie, vastgesteld worden. Osteopenie is een aandoening waarbij de botdichtheid en botmassa afnemen, maar nog niet voldoende om van osteoporose te spreken.

Bewegen blijft belangrijk en wordt sterk aanbevolen. Activiteiten zoals traplopen, dansen of in de tuin spelen met de kleinkinderen zijn extra goed. Fietsen en zwemmen zorgen echter niet voor botopbouw, omdat het lichaamsgewicht gedragen wordt door de fiets of het water. Raadpleeg zeker ook de bewegingsdriehoek van Gezond Leven voor extra tips en advies.”

Hoe worden personen met osteoporose geholpen?
Caroline: “Osteoporose kan niet genezen worden, maar het kan wel behandeld worden met medicatie om verdere achteruitgang van de botkwaliteit te voorkomen. Bisfosfonaten worden vaak voorgeschreven, en als deze niet effectief genoeg zijn, zijn er andere medicijnopties beschikbaar. Het bespreken van specifieke medicatie gebeurt het best met een arts.”

Zodra vrouwen in de menopauze komen en het oestrogeenpeil daalt, komt er een gigantische versnelling van de botafbraak

Geldt hier ook: beter voorkomen dan genezen?
Caroline: “Uiteraard. Als menopauzeconsulent geef ik volgende adviezen:

Zorg voor voldoende vitamine D door dagelijks minimaal een halfuur buiten te bewegen in zon- en daglicht met ontbloot hoofd en handen (ndvr: raadpleeg de campagne ‘Veilig in de zon’ van Solidaris). Eet ook voldoende vette vis, zoals zalm, forel, haring, makreel en sardienen. Deze bevatten vitamine D, evenals levertraan. Laat bij een bloedcontrole ook je vitamine D controleren om te bepalen of je supplementen nodig hebt.
Doe een aantal spierversterkende oefeningen.
Zorg voor voldoende calciuminname. Calcium kan worden verkregen uit groenten, fruit en noten zoals andijvie, wortels, broccoli, spruiten, kolen, bonen, waterkers, peterselie, sinaasappels, zonnebloempitten, amandelen, walnoten en hazelnoten. Deze voedingsmiddelen bevatten goed opneembaar calcium en ook voldoende magnesium.
Neem ook regelmatig sojaproducten. Deze bevatten isoflavonen die helpen bij botopbouw.
Stop met roken.
Beperk alcohol en cafeïne. Deze zorgen voor een hoger verlies van calcium.
Vermijd aluminium. Aluminium kan een negatief effect hebben op de botten doordat het een reactie aangaat met calcium en fosfor. Blootstelling aan aluminium kan plaatsvinden via pannen met een beschadigde anti-aanbaklaag, evenals door bepaalde medicijnen en deodorants. Kies voor deodorants zonder aluminiumchloride om de blootstelling te verminderen.”

Wordt er ook preventief gewerkt door het toedienen van oestrogenen?
Caroline: “Vrouwen die hormonale substitutietherapie (HST) ondergaan om hun menopauzale klachten te verlichten, worden inderdaad ook preventief beschermd tegen osteoporose. Een lage dosis wordt nu vaker voorgeschreven aan vrouwen zonder klachten die tot de risicogroepen behoren (zoals heel magere vrouwen, vrouwen met een erfelijke aanleg voor osteoporose, of vrouwen die voor de leeftijd van 45 jaar vervroegd in de menopauze kwamen). De nevenwerkingen bij het gebruik van hormonen zijn sterk gereduceerd dankzij nieuwe producten die meer lijken op onze natuurlijke hormonen.”

Dit is een artikel uit S-Plus Mag oktober - november - december 2024. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Seksuele schaamte: de grootste domper op de feestvreugde

Recept: Shakshuka

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Seksuele schaamte: de grootste domper op de feestvreugde

door Kaat Bollen

17-10-2024

Neen, je wordt niet blind van masturbatie

In mijn vorige artikels gaf ik jullie heel wat praktische tips en tricks om jullie seksleven te bewaken of terug op te krikken. Want vrijen is zo fijn en verbindend, dat het zonde zou zijn om daar, voor wat dan reden ook, mee te stoppen! Natuurlijk is vrijen als zestigplusser anders dan als kwieke twintiger, maar als je jezelf toestaat om er voluit voor te gaan, kan het zeker even bevredigend zijn! Helaas knelt daar nu net heel vaak het schoentje: jezelf toestaan om voluit van seksualiteit te genieten. Meer dan eens zie ik mensen in mijn praktijk die (vaak onbewust) lijken te denken dat ze geen goed seksleven verdienen. De redenen daarvoor zijn heel divers, maar wat heel regelmatig terugkomt is toch de opvoeding. Zeker in vroegere tijden werd seks als iets vies beschouwd. Ouders gaven deze boodschap dan ook massaal en te pas en te onpas mee aan hun kinderen. Seks was vies en masturbatie was al helemaal een grote zonde!

Seks was vies en masturbatie was al helemaal een grote zonde

In mijn praktijk heb ik de raarste redenen gehoord die vroeger aangehaald werden om kinderen/jonge mensen te ontmoedigen om hun eigen lichaam te verkennen. Je zou er doof of blind van worden of zelfs onvruchtbaar! Allemaal larie en apekool natuurlijk, maar het jaagt wel schrik aan en dus moest er geslapen worden met de handjes boven de dekens. Zoveel schrik trouwens dat ik regelmatig vrouwen van boven de vijftig zie die nog nooit gemasturbeerd hebben. Telkens als ik dat hoor, bloedt mijn hart een beetje.

Een goed seksleven begint bij jezelf!

Masturbatie is immers de ideale manier om je lichaam te leren kennen. Om letterlijk aan te voelen wat fijn en opwindend
voelt of wat net minder je ding is. Ik zie in mijn praktijk meer dan eens dat mensen die moeilijk bij hun partner kunnen aangeven wat ze lekker vinden, dat simpelweg niet weten omdat ze hun eigen lichaam en seksualiteit nooit verkend hebben. Een goed seksleven begint dus echt bij jezelf!

Bovendien is masturbatie de manier bij uitstek om van je eigen lichaam te genieten en plezier te hebben. Want geef toe, als er iemand is die mag genieten van jouw lichaam, dan ben jij het toch? Daarom dat masturbatie belangrijk blijft doorheen heel het leven: ook al ken je jezelf (of denk je jezelf te kennen, want net zoals je lichaam verandert met de jaren, kunnen je voorkeuren en gevoeligheden ook veranderen!), dan nog blijft masturbatie essentieel! Net als een bloeiend seksleven met je partner is ook een bloeiend seksleven met jezelf niet alleen weggelegd voor jonge mensen. Integendeel! Moest je vanavond dus niet weten wat doen …

Zonde dus dat er toch nog steeds een taboe op zelfverwennerij ligt: dat is en blijft vaak een drempel naar het ten volle genieten van seks. Maar ook fijne seksualiteit met een partner is iets wat veel mensen niet met de paplepel ingelepeld krijgen. Zeker de zestigplussers van nu zijn vaak nog erg vroom opgevoed en de invloed van de katholieke kerk kunnen we daarbij niet negeren.

Als er iemand is die mag genieten van jouw lichaam, dan ben jij het toch?

Seks diende vooral voor de voortplanting en men diende dus ook eerst getrouwd te zijn vooraleer er van bil gegaan mocht worden. Gelukkig hielden de meeste jongeren zich daar niet aan, maar deze visie kleurde wel de moraliteit op vlak van seksualiteit. Seks was iets noodzakelijks voor het krijgen van kinderen, niet iets om van te genieten. Zeker niet voor vrouwen! Vooral veel vrouwen lopen dus nog rond met veel schaamte over hun eigen seksualiteit. En laat schaamte nu de grootste rem zijn voor een fijn seksleven …

Niet dat het tegenwoordig zoveel beter is trouwens. Laatst had mijn tienjarig nichtje haar eerste lessen seksuele opvoeding op school gehad. Hierna kwam ze naar mij toe en vroeg schuchter of ze mij eens iets mocht vragen. En toen kwam het: “Tante Kaat, seks he, je kan daar vieze ziektes van krijgen, je kan daar zwanger van worden. Waarom hebben mensen eigenlijk seks?” En daar had ze een goed punt! Helaas is ook de huidige seksuele opvoeding nog vaak gericht op ‘de risico’s’ en vergeet men te vermelden dat seks vooral ook heel erg leuk is. Dat het een van de fijnste manieren is om van je lichaam te genieten en verbinding met je partner te maken. Ik probeer mijn kinderen dus heel sekspositief op te voeden, zodat zij later hopelijk niet teveel gehinderd worden door schaamte of negatieve associaties.

Er staat geen leeftijd op soa’s!

Maar, nu we het toch over risico’s hebben: het is en blijft natuurlijk wel belangrijk om veilig te vrijen! En dat durven mensen, eens ze wat ouder worden, wel eens vergeten. Zeker eens vrouwen de menopauze voorbij zijn (en dus niet meer vruchtbaar) of mannen gesteriliseerd (en dus niet meer vruchtbaar). Dan lijken condooms niet meer nodig te zijn, want er hoeft niet tegen zwangerschap beschermd te worden. Maar die condooms beschermen uiteraard ook tegen seksueel overdraagbare aandoeningen en daarop staat geen leeftijd! Soa’s zijn niet enkel weggelegd voor jonge mensen …

Dat dat wel een wijdverspreide gedachte is blijkt uit het feit dat soa’s boomen bij veertigplussers. Mensen die (vaak) na een scheiding opnieuw gaan daten en in hun naïviteit of enthousiasme de condooms achterwege laten. Bij deze dus een liefdevolle waarschuwing: wanneer je een nieuwe partner hebt, of wisselende partners, gebruik altijd condooms tot jullie beiden een soatest bij de dokter hebben laten doen. Dat is misschien niet romantisch of erotisch, maar wel van levensbelang!

Wanneer je een nieuwe partner hebt, of wisselende partners, gebruik altijd condooms tot jullie beiden een soatest bij de dokter hebben laten doen

Breng dit ook gewoon aan bij je nieuwe bedpartner. Soms durven we dat niet omdat we denken dat dat misschien beledigend overkomt: alsof het lijkt te insinueren dat je je nieuwe partner een seksuele losbol vindt. Of net omgekeerd zijn er ook mensen die er niet naar durven vragen omdat ze juist schrik hebben dat de ander dan denkt dat ze zélf een seksuele losbol zijn. Laat je door al deze (niet kloppende!) gedachtes niet afremmen!

Ten eerste is er sowieso niets mis met een seksuele losbol te zijn, maar ten tweede is vragen om condooms net aangeven dat je jouw gezondheid en die van je partner hoog in het vaandel draagt. En dat is juist heel liefdevol!

En met dit bescheiden waarschuwende vingertje neem ik voorlopig afscheid van jullie, mijn lieve lezers, want dit is het laatste artikel dat ik voor dit magazine geschreven heb. Ik hoop dat ik jullie heb kunnen inspireren om terug wat (extra) vuur in de slaapkamer te brengen. En onthoud: liefde is een werkwoord, maar seks is ook een werkwoord! Blijven oefenen op die vervoegingen dus!

Wie is Kaat Bollen?
Kaat Bollen is een Belgische seksuologe, oplossingsgericht (relatie) therapeute en auteur van de boeken ‘Het boek der Lusten’, ‘Met drie in bed’, ‘Het borstenboek’ en ‘Het schaamhaarboek’. Koppels helpen met seksuele problemen, dat doet ze misschien wel nog het allerliefste.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag oktober - november - december 2024. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Reanimeer je seksleven: eerste hulp voor een ingedut seksleven

Je seksleven samen opnieuw verdiepen

Hart- en vaatziekten: de rol van oestrogeen en levensstijl

door Caroline Oosthuyse

05-07-2024

Hart- en vaatziekten vormen een belangrijke gezondheidsuitdaging, vooral naarmate we ouder worden. Deze chronische aandoeningen leidden in België alleen al in 2019 tot 307.454 ziekenhuisopnames, waarbij 56,82 % mannen en 43,18 % vrouwen.

Wat zijn hart- en vaatziekten?

‘Hart- en vaatziekten’ is een verzamelnaam voor verschillende ziektes aan het hart of aan de bloedvaten. De meest voorkomende zijn coronaire hartziekten (bv: een hartinfarct) en beroertes (bv: een hersenbloeding).

Vanaf de menopauze valt de bescherming die oestrogenen bieden aan vrouwen weg

Bepalen van een risicoprofiel op hart- en vaatziekten

Het is goed om als +40-jarige man of +50-jarige vrouw jouw risicoprofiel op hart- en vaatziekten te laten bepalen door je huisarts. Voor de opmaak van het profiel zal rekening gehouden worden met de volgende risicofactoren:

Roken
Eerdere hart- en vaatziekten
Erfelijkheid of familiale voorgeschiedenis
Diabetes
Hoge bloeddruk (meer dan 140/90 mmHg)
Overgewicht en obesitas
Verhoogd cholesterolgehalte
Gebrek aan lichaamsbeweging
Ongezonde voeding
Verminderde nierfunctie
Alcoholgebruik
Reuma
Leeftijd en geslacht
Parodontitis
Onderhevig zijn aan luchtvervuiling, fijn stof

De link tussen hart- en vaatziekten en het hormoon oestrogeen

Tot het ingaan van de menopauze (gemiddelde leeftijd 51,4 jaar) worden vrouwen door hun eigen natuurlijke oestrogenen, aangemaakt in de eierstokken, beschermd tegen hart- en vaatziekten. Vanaf het wegvallen van deze eigen natuurlijke hormonen valt ook deze bescherming volledig weg.

Wist je dat de eigen natuurlijke oestrogenen van vrouwen zorgen voor: de bevochtiging van de slijmvliezen, een elastische huid, een stevige bekkenbodem, een gezond vetmetabolisme, een goede botdichtheid, elastische bloedvaten, sterke nagels en gezonde haren?

Het wegvallen van oestrogeen tijdens de menopauze

Tijdens de menopauze daalt de hoeveelheid oestrogeen geproduceerd door de eierstokken. Wie zich afvraagt of het dan aangewezen kan zijn om verder de anticonceptiepil te nemen, dienen we te ontgoochelen. De dosering van de anticonceptiepil is veel te hoog. Hormoonsubstitutietherapie kan daarentegen wel ingezet worden. Alvorens deze voorgeschreven wordt door de arts, huisarts of gynaecoloog, houdt men echter rekening met alle klachten die zich voordoen door het ingaan van de menopauze, de medische voorgeschiedenis en de erfelijke belasting van de vrouw. Het is belangrijk te benadrukken dat een hormoonbehandeling alleen wordt opgestart bij ernstige symptomen van de menopauze, of wanneer het welzijn van vrouwen in het gedrang komt.

Een aantal risicofactoren voor hart- en vaatziekten hebben we zelf in handen

Levensstijladviezen

Gelukkig kunnen we ook met het toepassen van wat leefstijladvies al heel wat bereiken. Een aantal van deze risicofactoren voor hart- en vaatziekten hebben we niet in eigen handen. Een aantal andere wel. Het is dan ook niet verwonderlijk dat in menopauzeconsulten preventieve adviezen naar hart- en vaatziekten aan bod komen. Deze zijn onder andere:

Beweging
- Beweeg voldoende: minimum een half uur per dag, waarvan 2 keer per week een half uur matig intensief (doet je lichtjes zweten). Kies de beweging die bij je past: wandelen, fietsen, zwemmen, dansen, tuinieren, petanque beoefenen, spelen met de kleinkinderen …
- Wissel elke 20-30 minuten zitten af met een bewegingsmoment.
Drinken en tussendoortjes
- Beperk alcohol en koffie tot 2 eenheden per dag.
- Geniet van een rustgevende thee, zoals groene thee.
- Kies voor gezonde tussendoortjes, zoals noten en zaden.
Groenten en fruit
- Eet elke dag twee stukken fruit.
- Eet minstens 300 gram groenten per dag. Er wordt aangeraden om dit te spreiden en minstens twee keer per dag groenten te eten.
- Kies voor kaliumhoudende voeding: vijgen, olijven, dadels, banaan, pastinaak, witloof of druiven.
Vetten en oliën
- Vermijd de transvetten uit bak- en braadvet, koffiecreamer, kant en klaarproducten, gebak en zoutjes.
- Beperk de verzadigde vetten.
- Kies voor lijnzaadolie, olijfolie, sesamolie of walnotenolie.
Vlees, vis en eieren
- Kies voor de vette visjes als haring, makreel, maatjes, sprot of heilbot.
- Eet mager vlees: kip, kalkoen, konijn …
- Eet tot zes eieren per week.
Vezelrijke voeding en peulvruchten
- Eet vezelrijke voeding zoals haver, volkorenpasta, brood en peulvruchten.
- Zet wekelijks peulvruchten op het menu. Dit zijn bijvoorbeeld bonen, kikkererwten of linzen.
Suikerrijke en vetrijke producten
- Vermijd geraffineerde suiker zoveel mogelijk.
- Vergeet de verborgen suikers zoals die in fruitsap, kant- en klaar maaltijden, ketchup … niet.
- Vermijd vette kazen zoals brie, camembert, feta en de vette vleeswaren zoals worst, salami, ham en paté.
- Beperk het eten van frieten, kroketten, chips, pizza ...
Kruiden en sauzen
- Beperk mayonaise, maak zelf een lichte vinaigrette met olijfolie en (wijn)azijn.
- Beperk zout. Fleur je maaltijd op met tuinkruiden als oregano, peterselie, tijm, rozemarijn, bieslook, dille, gember of kurkuma.
Aanpak van roken en stress
- Probeer te stoppen met roken.
- Verminder stress door sport, ontspannende momenten met vrienden, mindfulness, handwerken, schilderen … Of neem deel aan de activiteiten van de S-Plusgroep in je buurt.

Bekijk ook zeker de voedingsdriehoek en bewegingsdriehoek voor extra tips en advies. Moet je al deze tips en adviezen direct uitvoeren? Zeker niet! Bekijk zelf wat voor jou haalbaar is en waar je zelf aan wil werken.

Wordt je dagelijks functioneren moeilijk, ondanks aanpassingen aan je leefstijl? Ga dan langs bij een menopauzeconsulent in je buurt of raadpleeg je huisarts of gynaecoloog. Vergeet ook niet tot de leeftijd van 64 jaar om de 3 jaar een uitstrijkje te laten afnemen bij je huisarts of gynaecoloog. Baarmoederhalskanker kan namelijk ook na de menopauze nog voorkomen.

Dit is een artikel uit S-Plus Mag juli - augustus - september 2024. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Eerste hulp bij piekeren

Je seksleven samen opnieuw verdiepen

door Kaat Bollen

02-07-2024

Jullie seksleven samen mogen herontdekken, een zegen!

In de vorige artikels bekeek ik samen met jullie al dat de meno- of penopauze niet het einde van jullie seksleven hoeven te betekenen. Integendeel! Het kan inderdaad een zoektocht zijn om jullie seksleven opnieuw vorm te geven (zeker als er wat leeftijdsgebonden kwaaltjes opduiken), maar laat dat net een uitnodiging zijn om jezelf en je partner beter te leren kennen en jullie seksleven uiteindelijk naar een hoger (of meer verdiepend) niveau te tillen. Zie het dus niet als een vloek maar als een zegen!

Blijf nieuwsgierig naar jezelf en je partner en durf experimenteren met verschillende soorten prikkels

Nu, ik begrijp dat dat geen gemakkelijke zoektocht is. Want waar begin je? En welke stappen zet je dan concreet? In het vorige artikel haalde ik aan dat een helpende en uitnodigende context een basisvoorwaarde is. Wanneer de (klein)kinderen mogelijks kunnen komen binnenvallen, is ontspannen moeilijk. En geen ontspanning is geen mogelijkheid tot het wakker maken van geilheid. Eens een ontspannende en veilige context is het dus zaak die gevoelens van opwinding in beweging te krijgen. Dit doe je door gebruik te maken van een effectieve seksuele prikkel. Wat die net is, is voor iedereen anders en kan doorheen je leven ook (een aantal keer) veranderen. Belangrijk daarbij is om vooral nieuwsgierig naar jezelf én je partner te blijven en te durven experimenteren met een breed scala aan prikkels. Dat kan gaan van een erotische massage, samen in bad gaan tot samen een erotische film kijken.

Ontzenuw de ongemakkelijkheid met de oefeningen van Masters en Johnson

Maar, soms is er meer nodig. In mijn praktijk zie ik vaak twee uitdagende situaties. Ofwel zijn mensen elkaar door de ratrace van het leven kwijtgeraakt en vinden ze het ongemakkelijk om terug iets van intimiteit op te bouwen (‘Maar hoe dan?’) ofwel zijn ze als koppel wel lekker op zoek maar vinden ze de juiste hulpmiddelen niet (‘Maar wat dan?’). Gelukkig weet ik in beide gevallen raad!

Stel dat je doorheen de jaren wat van elkaar vervreemd geraakt bent, realiseer je dan ten eerste dat dat niet abnormaal is. Het leven is zo druk en we moeten zoveel, dat een bloeiend seksleven erop nahouden er soms bij inschiet. Dat is niet erg, zolang je daar maar geen genoegen mee neemt of blijft nemen. Ooit komt er in jullie leven vanzelf meer ruimte voor seksualiteit: durf die ruimte ook te claimen!

Een goed startpunt is daarbij de dagdagelijkse intimiteit. Probeer elkaar eens wat vaker een knuffel te geven, een tik op de billen of waarom eens niet een ouderwetse tongzoen? Soms maken we het te ingewikkeld en onderschatten we de kracht van een gemeende tongzoen. Dus die dagdagelijkse intimiteit is het startpunt. Ik zeg mijn koppels altijd: stel dat ik een vlieg op de muur was bij jullie en ik sprak geen ‘mens’ dan nog moet ik kunnen zien aan jullie lichaamstaal en omgang met elkaar dat jullie een koppel zijn. Zet daar dus als eerste op in!

Een goede vervolgstap is om daarna te starten met de Sensate Focus-oefeningen van Masters en Johnson. Dit zijn aanrakingsoefeningen die zeer gefaseerd opgebouwd worden en erg veilig beginnen, met pure aanraking van elkaars lichaam waarbij men nog ondergoed aanheeft en de erogene zones vermeden worden. Wanneer dit goed gaat, wordt er vervolgens opgebouwd met verschillende, goed omschreven stappen. Een seksuologe kan jullie hierbij helpen, maar Google brengt je vermoedelijk ook al erg ver.

Soms maken we het te ingewikkeld en onderschatten we de kracht van een gemeende tongzoen

Een goed gevuld nachtkastje voor extra plezier

Eens jullie de intimiteit opgebouwd hebben en terug in alle vertrouwdheid van elkaar kunnen genieten, is het soms wat zoeken naar hulpmiddeltjes. Wanneer je eenmaal doorheen de menopauze of penopauze bent, is de kans namelijk groot dat je een meer intense stimulatie nodig hebt om tot een orgasme te kunnen komen. Gelukkig is er tegenwoordig een groot aanbod op vlak van seksspeeltjes en zijn die ook niet meer zo afschrikwekkend of luidruchtig als 40 jaar geleden!

Als jullie nog geen ervaring hebben met de huidige seksspeeltjes, zou ik jullie aanraden om samen eens een uitstapje te maken naar een erotische winkel. Dat kan misschien aanvoelen als een drempel, maar geloof me, de verkoopsters in deze winkels zien jullie maar wat graag komen en helpen jullie graag verder. Natuurlijk kan je ook online speeltjes bestellen, maar dan voel of hoor je ze niet, wat naar gebruikservaring toch belangrijk is.

Eens in de erotische winkel, zijn er een aantal aanraders waar ik zeker eens naar zou kijken:

Glijmiddel op siliconenbasis: dit kan je gebruiken bij vaginale of anale penetratie of manuele stimulatie van de vulva of penis.
Een bulletvibrator: klein en krachtig. Deze kan je gebruiken om de clitoris van de vrouw, maar ook de eikel van de man te stimuleren. Plezier voor hem en haar dus!
Een wandvibrator of pinpointvibrator: de krachtigste op de markt! Gebruik deze om de clitoris van de vrouw te stimuleren, en dat orgasme komt er zeker!
Een penisring: deze wordt aangebracht aan de schacht van de penis wanneer hij in erectie is. De penisring zorgt ervoor dat de erectie behouden blijft (dus een aanrader voor mannen met een erectieprobleem) én dat de penis wat minder gevoelig is (dus een aanrader voor mannen die te snel klaarkomen).
Toycleaner: om je speeltjes te reinigen. Doe dit zeker niet met Dreft!

Uiteraard is er nog veel ander lekkers te verkrijgen, maar je moet ergens beginnen, nietwaar?

Een kleine, doch belangrijke kanttekening

Al het voorgaande ging natuurlijk over het wakker maken van de goesting. Kleine kanttekening daarbij is dat niet iedereen beschikt over die ‘inwendige’ zin in seks. Sommige mensen geven aan nog nooit gevoelens van opwinding ervaren te hebben en dit ook niet te missen. Dit is een seksuele geaardheid die we aseksualiteit noemen. Naar schatting 1 % van
de bevolking is aseksueel, en het komt meer voor bij vrouwen dan bij mannen en bij oudere mensen dan jongere mensen. Net zoals andere geaardheden valt aseksualiteit niet te genezen (net zoals dat bijvoorbeeld met homoseksualiteit ook niet het geval is). Maar, dat hoeft natuurlijk ook niet: elke geaardheid is oke. De uitdaging is evenwel als je een partner hebt die niet aseksueel is: dan is het zoeken hoe jullie als koppel om kunnen gaan met dit verschil in geaardheid. Een seksuologe kan hier eventueel in helpen zoeken.

Heb je vragen over seksualiteit en intimiteit?
Bezorg ze ons en wij stellen ze aan Kaat Bollen. Je kan je vraag stellen via info@s-plusvzw.be of 02 515 17 21 (enkel bereikbaar op di-woe-do).

Dit is een artikel uit S-Plus Mag juli - augustus - september 2024. Lees hier nog meer artikels.

Lees meer over

Over seks en ouderen

Menopauze en penopauze, realiteit of handig excuus?

Reanimeer je seksleven: eerste hulp voor een ingedut seksleven

Abonneer op Gezondheid