Euthanasie, (geen) basisrecht voor iedereen?!

Tot op vandaag is euthanasie onmogelijk voor mensen met dementie. De wilsbeschikking, opgesteld wanneer iemand nog volledig zelfstandig kan beslissen, brengt ook geen soelaas. Want dit geldt enkel voor iemand die in een onomkeerbare coma terechtkomt. S-Plus ijvert dat deze wet wordt aangepast, opdat ook mensen bij diagnose van dementie voorafgaand kunnen bepalen wanneer voor hen het leven onvoldoende kwaliteitsvol is. Plussers zijn in staat hun eigen keuze te maken voor hun levenseinde en dit vrijwillig. Dit zelfbeschikkingsrecht van bovenaf verbieden kan niet voor S-Plus.

Het naderen van het levenseinde is vaak onvoorspelbaar en soms onaangekondigd. Het is een emotioneel gebeuren waarbij men soms nog vele beslissingen moet nemen. Liefst stellen we dit gesprek uit want over de dood spreken is niet eenvoudig, laat staan over je eigen levenseinde praten. Doch, in het verlengde van ons streven naar levenskwaliteit, stellen we vast dat steeds meer mensen ook hier een bewuste keuze willen maken.

Euthanasie is tot op vandaag onmogelijk voor mensen met dementie

Als middenveldspeler versterkt en betrekt S-Plus plussers bij maatschappelijke vraagstukken over gezondheidszorg en welzijn. Taboes en stereotypen worden bespreekbaar gemaakt. Daarom is S-Plus een voorvechter van vroegtijdige zorgplanning en het recht op euthanasie.

S-Plus is van oordeel dat het principe van zelfbeschikking bij elk individu, samen met de rechten van de patiënt, voorop staat. Je moet zelf kunnen beslissen wat je met je leven wenst te doen. Dit valt onder de wilsvrijheid van het individu, en deze vrijheid moet gerespecteerd worden.

De wet op euthanasie bestaat ondertussen 20 jaar. Die verankering van het recht op zelfbeschikking is een belangrijke stap voorwaarts. Hiermee samenhangend zien we ook verdere inspanningen om de rechten dan de patiënt en de kwaliteit van palliatieve zorgen fel te verbeteren.

Maar de weg is niet af. Euthanasie is tot op vandaag onmogelijk voor mensen met dementie. De wilsbeschikking, opgesteld wanneer iemand nog volledig zelfstandig kan beslissen, brengt ook geen soelaas. Want dit geldt enkel voor iemand die in een onomkeerbare coma terechtkomt.

Zoals gezegd is het van belang om beslissingen rond gezondheid vroegtijdig te bespreken en te plannen. Doch, het feit dat de wet niet toelaat euthanasie uit te voeren bij mensen met dementie, dwingt sommige mensen hun beslissing te overhaasten. Voor S-Plus kan het niet dat mensen bijna in het begin van hun diagnose om euthanasie moeten vragen, omdat ze niet kunnen voorspellen wanneer in een toestand van wilsonbekwaamheid te komen. Ontnemen we hierdoor niet nog een aantal mooie maanden of zelfs jaren van mensen?

Voor S-Plus wordt het hoogtijd om deze kronkel in de wet te wijzigen

Voor S-Plus wordt het hoogtijd om deze kronkel in de wet te wijzigen. Zoals prof. Distelmans terecht stelt: ‘Elke burger moet de mogelijkheid krijgen om met de hulp van een gezondheidswerker de modaliteiten en de context te bepalen waarin hij of zij euthanasie zou willen laten uitvoeren, ook al is hij of zij niet meer in staat om een actueel verzoek te formuleren. De betrokkene kan het bijvoorbeeld als een grens zien dat hij zijn naasten niet meer herkent, dat hij niet meer in staat is zichzelf te voeden, dat hij alle mobiliteit verliest en bedlegerig wordt.’

Wij ijveren dus om de wet aan te passen opdat ook mensen bij diagnose van dementie voorafgaandelijk kunnen bepalen wanneer voor hen het leven onvoldoende kwaliteitsvol is. Op die manier kunnen we vermijden dat iemand ‘te vroeg’ euthanasie moet aanvragen. Plussers zijn voor S-Plus in staat hun eigen keuze te maken voor hun levenseinde en dit vrijwillig, zonder dwang. Dit zelfbeschikkingsrecht van bovenaf verbieden kan niet voor S-Plus.