Mijn kleinzoon en hittegolven
Dag kleinzoon Obi,
Je bent nog maar twaalf jaar en je hebt al heel wat hittegolven meegemaakt. Sinds je geboortejaar 2010 telden we 11 hittegolven. In 2019 waren er zelfs drie in één jaar. En de hittegolven waren gemiddeld genomen heter en duurden langer dan in mijn jonge jaren. In de jaren zestig bijvoorbeeld, toen ik studeerde en les gaf, waren er geen. Geen enkele hittegolf in tien jaar!
In België spreken we van een hittegolf wanneer de temperatuur, volgens meting in Ukkel, gedurende minstens vijf opeenvolgende dagen tenminste 25 graden is, waarvan minstens drie dagen met tenminste 30 graden.
En eerlijk, omwille van die hittegolven maak ik me zorgen over je toekomst.
Toen je nog niet geboren was, in 2003, zijn er bij een hittegolf in Europa zo’n 75.000 mensen voortijdig gestorven. In juli 2022 waren er in Spanje en Portugal meer dan 1000 doden door de hitte en de bosbranden … Slachtoffers zijn dikwijls oudere mensen van wie het hart en de ademhaling niet meer zo goed functioneren. Zelf blijf ik daarom bij hittegolven binnen en hou me heel rustig.
Tegenwoordig is zowat iedereen ervan overtuigd dat die toename van hittegolven, samen met overstromingen en de stijging van de zeespiegel, het gevolg is van de klimaatcrisis. Doordat we sinds de industriële revolutie steeds meer steenkool, olie en gas zijn gaan gebruiken is het bestaande, natuurlijke broeikaseffect steeds sneller gaan toenemen. Bij de verbranding van die fossiele energiebronnen komt namelijk het broeikasgas C02 vrij. Bovendien kappen we ook steeds meer bossen. En dan komt er nog CO2 bij, want de planten bevatten veel CO2.
De klimaatwetenschappers waarschuwen ons al lang. Ze hebben mij tamelijk vroeg overtuigd. Na de Milieutop van 1992 in Rio de Janeiro verkocht ik mijn auto en ging nog meer de fiets en het openbaar vervoer gebruiken om mijn CO2-uitstoot te beperken. Oma hield haar 2PK wel en heeft nu een kleine hybride wagen. Die gebruiken we samen met jullie gezin, want jullie hebben geen auto.
Maar de wetenschappers stootten op veel tegenstand. De producenten van fossiele brandstoffen zaaiden twijfel en zo hebben we veel kostbare tijd verloren.
Eén van die klimaatwetenschappers is Wim Thiery, professor aan de VUB. Hij maakt modellen van het mogelijk toekomstig klimaat. Op zijn website leer ik dat jij in je leven 33,8 keer meer hittegolven zult meemaken dan zonder klimaatcrisis. Dit is het cijfer in de veronderstelling dat we met zijn allen voortdoen zoals we nu bezig zijn. Dus ondanks alles nog flink gebruik maken van fossiele brandstoffen en bomen kappen. Als we met zijn allen heel serieuze inspanningen zouden doen om de uitstoot van CO2 te beperken en we er in slagen om de opwarming te beperken tot anderhalve graad, dan zou jij nog ruim 20 keer meer hittegolven meemaken dan zonder klimaatcrisis. Meer dan genoeg , denk ik.
En je mag van geluk spreken dat je niet in Afrika woont. Daar mogen de twaalfjarigen rekenen op ruim 47 keer meer hittegolven in hun leven. Ook weer in de veronderstelling dat we met zijn allen voortdoen zoals we nu bezig zijn. 47 keer meer. Dat is nog heel wat meer dan jij. Er zullen ook meer droogtes, bosbranden, overstromingen, mislukte oogsten en cyclonen zijn ... Schrijnend vind ik dat die mensen nauwelijks fossiele brandstoffen gebruiken en toch moeten opdraaien voor de ergste gevolgen.
Iemand die heel goed de ernst van de klimaatcrisis beseft is VN-secretaris-generaal António Guterres. Op een klimaattop in Berlijn zei hij: "De helft van de mensheid zit in de gevarenzone van overstromingen, droogte, extreme stormen en bosbranden. Geen enkel land is er immuun voor. En toch blijven we onze verslaving aan fossiele brandstoffen voeden."
Er zijn wel burgers, bedrijven en politici die naar oplossingen zoeken. Gelukkig maar.
En je opa wil ook een bijdrage leveren door actief te zijn bij de Grootouders voor het klimaat.
Obi, wij willen dat jij en alle kleinkinderen van de hele wereld met veel natuur rond jullie kunnen opgroeien en het leven doorgeven op deze unieke blauwe planeet.
Daarom spreken we met anderen over klimaat om te zien wat we kunnen doen.
Daarom betogen we samen met de klimaatjongeren
Daarom oefenen we samen met anderen druk uit op de overheden om de klimaatcrisis eindelijk voortvarend aan te pakken in het belang van onze kleinkinderen.
Lieve kleinzoon, ik hoop dat je zoals je opa ook jaren zonder hittegolven zult kennen. Samen met mijn vrienden werk ik daarvoor.
Veel liefs!
Hugo Van Dienderen
co-voorzitter Grootouders voor het Klimaat
