Kopzorgen verdienen zorg: Kristel (64) kan met haar euthanasiewens terecht bij Reakiro: “Hier krijg ik geen etiket opgeplakt”

Met de campagne Kopzorgen Verdienen Zorg brengt de Vlaamse Ouderenraad sinds oktober 2020 verhalen van ouderen over hun kopzorgen. Daarmee vraagt de organisatie aandacht voor het psychisch welzijn van ouderen. Op de campagnewebsite www.kopzorgen.be staan naast getuigenissen ook innovatieve zorginitiatieven in de kijker die ouderen de hulp bieden die ze nodig hebben. Zo is er Reakiro. Een huis voor mensen die worstelen met levenszinvragen, als gevolg van een ondraaglijk psychisch lijden door psychiatrische aandoeningen. De gasten kunnen er terecht met vragen, voor een babbel, individuele begeleiding of groepsbegeleiding.
Kristel* (64) is al twee jaar een gast bij Reakiro. “Hier krijg je geen diagnose, mag je zelf het tempo bepalen en kan je vrijuit praten over je doodsverlangen. Dat is erg ondersteunend voor mij.”

*Kristel is een schuilnaam.

Reakiro bestaat sinds april 2020, en iedereen die er wordt opgevolgd, wordt een gast genoemd. De gasten zijn ofwel doorverwezen door een huisarts, psycholoog of psychiater, ofwel hebben ze op eigen initiatief aangeklopt bij Reakiro. Het huis werkt met een multidisciplinair team waar psychologen, een psycholoog-onderzoeker, ervaringsdeskundigen, een psychiater, een coördinatorfunctie en diverse vrijwilligers deel van uitmaken. Omdat veel gasten al een lang traject van hulpverlening achter de rug hebben, hebben ze het vaak financieel moeilijk. Bij Reakiro kunnen ze dan ook gratis terecht.

De Vlaamse Ouderenraad ging in gesprek met Kristel (64), moeder van vier. Kristel heeft al een doodswens van toen ze nog een kind was. Toevallig leerde ze Reakiro kennen, en sinds twee jaar is ze er een van de gasten. 

Geen diagnose

“Toen één van de teamleden van Reakiro mij aansprak over Reakiro, weigerde ik langs te gaan”, begint Kristel haar verhaal. “Ik was klaar met het leven en wilde geen behandeling meer. ‘Reakiro’ is het Esperanto voor ‘herstel’, maar ik wilde niet meer herstellen. Pas toen ik door had dat er binnen het huis ruimte was om een doodsverlangen te hebben, ging ik er op gesprek. Mijn euthanasietraject mocht blijven lopen, dat was een enorme opluchting.”

Dat Kristel in Reakiro geen diagnose kreeg, hielp ook. “Overal waar ik ging, wilde men een etiket op mij plakken”, knikt Kristel. “Maar ik wilde geen diagnose, ik voelde mij niet abnormaal. In het psychiatrisch ziekenhuis waar ik opgenomen ben geweest, moest ik mij aan verschillende regels houden. Ook de groepstherapieën waren niks voor mij. Elke mens is uniek, dus ook elk hulpverlenerstraject is uniek. Misschien bestaat er wel een ondersteuning die op mijn lijf geschreven is, maar ik heb ze in al die jaren niet gevonden.”

“In de reguliere hulpverlening was er bovendien geen ruimte om het te hebben over doodgaan. Bij Reakiro krijg je geen diagnose, mag je zelf het tempo bepalen en vrijuit praten over je doodsverlangen. Dat is erg ondersteunend voor mij.”

Kinderen betrekken

De kinderen en kleinkinderen van Kristel waren haar grote drijfveer om al die jaren toch door te zetten. Ze zijn ook op de hoogte van het euthanasietraject van Kristel. “De dokter wilde mijn kinderen betrekken bij mijn traject”, vertelt Kristel. “En hoewel ik vond dat ik als moeder het recht niet had om steun te vragen aan mijn kinderen, deed het veel deugd dat ze op de hoogte werden gebracht. Ze steunen mij enorm. Ik ben van plan om ze binnenkort ook eens mee te nemen naar Reakiro.”

Achterpoortje

Haar euthanasietraject wil Kristel graag on hold te zetten. “Bij Reakiro heb ik beseft dat ik eigenlijk niet dood wil, maar wel nood heb aan een ander leven. Ik heb al een heel proces doorgemaakt richting leven, maar ik heb ook nog een lange weg naar herstel te gaan.”

“Mijn euthanasietraject definitief stopzetten wil ik nog niet, ik wil nog altijd een achterpoortje hebben voor mocht het toch niet meer gaan. Ik wil niet moeten kiezen voor zelfmoord.” Kristel hoopt binnenkort als vrijwilliger aan de slag te kunnen bij Reakiro. Ze wil zich inzetten voor de maatschappij en iets voor anderen kunnen betekenen.

Dit artikel kwam tot stand in samenwerking met de Vlaamse Ouderenraad. Op basis van ervaringen, visies en praktijkverhalen, formuleert de organisatie beleidsaanbevelingen over het psychisch welzijn van ouderen. In de week van 15 november overhandigt de ouderenraad die aan beleidsmakers. Hou www.kopzorgen.be of www.facebook.com/VlaamseOuderenraad in de gaten.