In de kou gezet
Een blog schrijven over deze periode zonder de gestegen energieprijzen te vermelden is niet doenbaar. Overal waar je mensen samen ziet, gaat het gesprek al heel snel over de gestegen prijzen voor gas en elektriciteit. Wij zitten in een bevoorrechte positie: ik heb altijd de verlokking van gas kunnen weerstaan, en op ons dak liggen zonnepanelen. Zelf dacht ik daar dus niet zoveel aan. Tot nu.
Mijn frank viel toen mijn moeder meldde dat ze een opleg van maar liefst 1000 euro moest ophoesten voor haar verbruik van gas. Mijn moeder, 92 inmiddels, leeft nog alleen in een appartementje. Wij doen boodschappen voor haar en eens in de week komt er iemand helpen met kuisen. Voor de rest trekt ze goed haar plan.
Er is een grote groep mensen die geen gebruik maken van al hun rechten. Mijn ouders maakten daar dus deel van uit.
Maar 1000 euro is veel geld om te betalen van een klein overlevingspensioen, dus begon ik haar financiële situatie eens wat beter te bekijken. Bleek dat ze nagelaten had een aantal rechten op te vragen. Verhoogde tegemoetkoming ziektezorg? Er zijn zoveel mensen die daar meer nood aan hebben dan ik, was haar antwoord. Sociaal tarief energie? Ik heb daar toch geen recht op wist ze zeker.
Toen mijn vader nog leefde, en sterk hulpbehoevend werd, was ze ook zeer weigerachtig geweest om de mantelzorgpremie aan te vragen. Dankzij de niet aflatende druk van mijn oudste zus werd die uiteindelijk toch aangevraagd, minder dan twee maanden voor het overlijden van mijn vader.
Er is een grote groep mensen die geen gebruik maken van al hun rechten. Mijn ouders maakten daar dus deel van uit. En wel om verschillende redenen: trots (wij zijn geen sociale gevallen) of onwetendheid? Voor mijn moeder speelt een misplaatste vorm van empathie een belangrijke rol: ik heb het minder slecht dan mijn buurvrouwtje, dus geef het maar aan haar. Ik wil niemand tot last zijn.
Het doet me denken aan de tweede wereldoorlog, zei ze: toen hebben we echt koud gehad.
Toen ik haar bezocht vorig weekend zat ze in een veel kouder appartement dan ze gewoon was. De thermostaat op 19 graden, zoals voorgesteld in de media. Het doet me denken aan de tweede wereldoorlog, zei ze: toen hebben we echt koud gehad. En honger. De schrik zit er dus in. De schrik niet toe te komen, en op het einde van het pensioen nog een stuk maand over te houden.
De tijd is dus rijp om de financiële situatie in orde te stellen: aanvragen van de verhoogde tegemoetkoming via het ziekenfonds, en daaraan gekoppeld het sociaal tarief voor de energie. Ik ben er mee bezig, en ze houdt me deze keer niet tegen.
Ze heeft ten slotte al haar koude periode gekend. Het is niet nodig dat ze op het einde van haar leven koud moet hebben, zeker niet nu blijkt dat ze recht heeft op warmte. Haar meerverbruik en de nadelige invloed op het klimaat willen we haar graag vergeven: ze heeft haar bijdrage ruimschoots gedaan. Nooit heeft ze voedsel of andere zaken verspilt. Ze heeft altijd braaf haar bijdragen geleverd.
Tijd dus om eens iets terug te krijgen van de maatschappij: laat haar warm hebben de laatste periode van haar leven. Ze heeft het dubbel en dik verdiend.
